اثر فاصله کاشت و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد دانه و خصوصیات زراعی کلزا رقم هایولا ۳۰۸ به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری گیلان

به منظور تعیین بهترین فاصله کاشت و مقدار کود نیتروژن برای کلزا رقم هایولا۳۰۸ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور دررشت به مدت دو سال زراعی (۸۳-۱۳۸۲ و ۸۴-۱۳۸۳) اجرا گردید. عامل اول فاصله ردیف های کاشت در سه سطح۲۰، ۲۵ و ۳۰ سانتی متر و عامل دوم کود نیتروژن از منبع اوره در چهار سطح ۷/۰، ۱، ۳/۱ و ۶/۱ برابر مقادیر توصیه شده برای کلزا (R) بر اساس نتایج تجزیه خاک و توصیه کودی موسسه تحقیقات خاک و آب مصرف شد. منظور از R مقدار ۱۴۰ کیلوگرم اوره در هکتار می باشد. در این آزمایش خصوصیات مهم زراعی از قبیل تعداد شاخه فرعی در گیاه، تعداد خورجین در گیاه، تعداد دانه در خورجین، طول خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن وعملکرد روغن مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده ها بیانگرآن بود که بین فواصل کاشت از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی داری وجود نداشت، اما فاصله ردیف ۲۰ سانتیمتر با عملکرد ۱۹۴۷ کیلوگرم در هکتار نسبت به فاصله خطوط ۲۵ و ۳۰ سانتیمتر برتری داشت. بین تیمارهای نیتروژن ، میزان مصرف R۶/۱ با میانگین عملکرد ۲۱۸۹ کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. از نظر درصد روغن بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود نداشت و افزایش مصرف نیتروژن باعث کاهش درصد روغن نگردید. نتایج نشان داد که فاصله کاشت ۲۰ سانتیمتر با میانگین عملکرد ۴/۸۸۷ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن را دارا بود. بین تیمارهای نیتروژن، تیمار R۶/۱ بیشترین تعداد شاخه فرعی در گیاه (۳/۴)، تعداد خورجین در گیاه (۷/۸۹)، وزن هزار دانه (۷/۴گرم) و عملکرد روغن (۱۰۰۱کیلو گرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. در فاصله کاشت ۲۰سانتی متر، تیمار کود نیتروژن R۶/۱ بیشترین عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن را دارا بود. با توجه به عدم تفاوت معنی دار بین تیمار کود نیتروژن R ۶/۱ و R ۳/۱ در فاصله کاشت ۲۰ سانتی متر برای عملکرد دانه و عملکرد روغن، برای صرفه جوئی و جلوگیری از آبشوئی و آثار منفی زیست محیطی، برای کاشت کلزا رقم هایولا ۳۰۸ میزان کود نیتروژن R ۳/۱ توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

کلزا ، فاصله کاشت ، نیتروژن ، عملکرد دانه ، خصوصیات زراعی و شالیزار