بررسی منشأ آنومالی آهن و منگنز در منابع آب زیرزمینی دشت خوی با روش آماری تجزیه به عوامل

به دلیل اهمیت آب زیرزمینی در مصارف مختلف، مطالعه کیفیت و آلودگیهای موجود در آب زیرزمینی از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به بررسیهایی که از منابع آبزیرزمینی دشت خوی برای مقادیر فلزات سنگین از جمله منگنز و آهن انجام شد، مشخص گردید که تعداد زیادی از نمونههای برداشته شده دارای غلظت- های بالایی از این عناصر میباشند. منگنز و آهن باعث ایجاد طعم، رنگ، بو و کدورت در آب میشوند. یکی از روشهای متداول در مطالعات کیفیت آب، روشهای آماری چند متغیره میباشد. در این تحقیق نیز که به منظور مطالعه وضعیت هیدروشیمیایی آبخوان دشت خوی و همچنین جهت بررسی عوامل موثر و فرایندهای حاکم بر آنومالیهای موجود در آبخوان، با توجه به مقادیر بیش از حد استاندارد (WHO) منگنز و آهن، از روش تجزیه به عوامل استفاده شد. در کل سه عامل موثر بر هیدروشیمی منطقه شناسایی گردید. اولین و موثرترین عامل، تاثیر سازندهای زمینشناسی توام با عوامل هیدروژئولوژیکی است، عامل دوم نیز تأثیر سازندهای زمینشناسی و کانیهای منیزیمدار را نشان می دهد که میتوان عامل یک و دو را (Geogenic) دانست. عامل سوم نیز متأثر از فعالیتهای انسانی و کشاورزی (Anthropogenic) است. با توجه به تأثیر فاکتور یک در هیدروشیمی منطقه و وجود ارتباط قوی بین یونهای کلر، سدیم، پتاسیم، آهن، منگنز و مس و هدایت الکتریکی در این فاکتور، عامل اول را میتوان در راستای افزایش فلزات سنگین از جمله منگنز و آهن دانست.

کلیدواژه ها:

آبخوان دشت خوی ، آلودگی آب ، منگنز ، آهن ، تجزیه به عوامل