ارزیابی مکانی عملکرد و شاخص بهره وری آب باران در گندم دیم با استفاده از مدل AquaCrop-GIS (مطالعه موردی: استان کردستان)

گندم به عنوان یکی از مهمترین محصولات زراعی در ایران و جهان سهم قابل توجهی از سطح زیر کشت و تولید را به خود اختصاص داده است. کمبود منابع آب در اقلیم خشک ایران استفاده بهینه از منابع آب موجود را ضروری می سازد. تحلیل مصرف بهینه آب در تولیدات کشاورزی با استفاده از شاخص بهر وری آب انجام می گیرد. در این مطالعه برآورد بهره وری آب باران در کشت گندم دیم در سطح استان کردستان با استفاده از مدل AquaCrop-GIS انجام شد. اطلاعات عملکرد از صندوق بیمه محصولات کشاورزی و در بازه شش ساله ۱۳۹۴-۱۳۹۳ الی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ اخذ و مورد استفاده قرار گرفت. همچنین برای اطلاعات پایه مورد نیاز از اطلاعات ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک و همچنین بانک داده های جهانی خاک استفاده شد. نتایج مدل نشان دهنده شاخص توافق ۹۰ درصدی در فرآیند شبیه سازی است. همچنین با توجه به میانگین شاخص بهره وری آب محاسبه شده توسط مدل، نقشه پهنه بندی مناطق مستعد کشت گندم دیم ارائه گردید. شهرستان کامیاران با دارا بودن میانگین شاخص بهره وری آب معادل ۰.۶۸ کیلوگرم بر مترمکعب مستعدترین بخش استان برای کشت گندم دیم شناسایی گردید. با توجه به شرایط ویژه استان کردستان پیشنهاد می گردد توسعه سطح زیر کشت با توجه اولویت مناطق مستعدتر و با استناد به شاخص بهره وری آب باران در سطح استان صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

بهره وری آب ، کردستان ، کشت دیم ، گندم ، AquaCrop-GIS