تاثیرات تغییر اقلیم بر پهنه بندی اقلیمی استان گلستان با روش دمارتن گسترش یافته

افزایش گازهای گلخانه ای سبب شده تا آب و هوای کره زمین تحت تاثیر قرار گرفته و تغییراتی در پهنه های اقلیمی به وجود آورد. مطالعه حاضر با هدف بررسی این تغییرات در استان گلستان با تنوع اقلیمی زیاد، بر اساس شاخص طبقه بندی دمارتن گسترش یافته انجام شده است. بدین منظور از داده­های بارش سالانه ۶۰ ایستگاه و نیز دمای­حداکثر و حداقل روزانه ۲۲ ایستگاه هواشناسی در سطح  استان طی دوره آماری ۱۹۸۲-۲۰۱۰ به عنوان داده های اقلیمی دوره پایه و مشاهداتی استفاده شد و نیز با استفاده از مولد دادهLARS-WG  بر اساس خروجی مدل HADCM۳، تحت سناریوهای مختلفA۱B ,A۲  وB۱، داده های بارش و دما طی دوره­های ۲۰۱۱-۲۰۴۰، ۲۰۴۱-۲۰۷۰ و ۲۰۷۱-۲۱۰۰ تولید شدند. برای هر کدام از این سری داده ها، میانگین درازمدت بارش سالانه، میانگین درازمدت دمای سالانه و میانگین حداقل های دما در سردترین ماه سال استخراج گردید و با آزمون کردن روش های مختلف درونیابی، بهترین روش استخراج و مبنای انجام درونیابی قرار گرفت. با بکارگیری روش دمارتن گسترش یافته، پهنه های اقلیمی هر یک از سری داده ها به تفکیک ترسیم شدند. طبق نتایج حاصله، روش کریجینگ نسبت به دیگر روش ها با خطای کمتری بارش را درون یابی می کند. از روش رگرسیون وزن دار جغرافیایی نیز برای پهنه بندی دما استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تحت تاثیر پدیده تغییر اقلیم بارش و دما در استان گلستان افزایش می یابد اما مقدار آنها در دوره های مختلف متفاوت است بطوری که در دوره های آینده نزدیک (۲۰۴۰-۲۰۱۱) افزایش بارش بر دما برتری دارد و باعث مرطوب­ تر شدن اقلیم ها می شود ولی در دوره اقلیم آینده دور (۲۱۰۰-۲۰۷۱) افزایش دما اثر بیشتری دارد و باعث گرم و خشک تر شدن اقلیم ها می شود. از بین سناریوهای اقلیمی، سناریوی A۲ شرایط به مراتب نامطلوبتری را برای استان گلستان تصویر نمود و بر اساس نتایج حاصله،  اقلیم نیمه­خشک گرم که تاکنون در استان وجود نداشته است در دوره اقلیمی آینده دور، این اقلیم در سناریوی  A۲برای ۵ درصد مساحت استان پیش بینی می شود.

کلیدواژه ها:

LARS-WG ، Hadcm۳ ، دمارتن گسترش یافته ، تغییر اقلیم ، پهنه بندی اقلیمی