بررسی تغییرات اندازه ذرات با استفاده از روش نوین پراش لیزری و کانی شناسی رسی خاک های مدرن لسی در طول گرادیان اقلیمی در شمال ایران

مطالعه لس های شمال ایران به دلیل قرار گرفتن در میانه کمربند لسی آسیا و اروپا دارای اهمیت بسزایی است. علاوه بر این لس ها به دلیل قرار گرفتن در یک شیب اقلیمی که از شمال به جنوب و از غرب به شرق میزان بارندگی در آن افزایش می یابد و تقریبا دما در آن ثابت است برای بررسی تغییرات اقلیمی و شرایط محیطی بسیار مناسب است. هدف از این مطالعه بررسی روند تغییرات اندازه ذرات در این شیب اقلیمی و استفاده از اندازه ذرات و کانی شناسی رسی و پذیرفتاری مغناطیسی برای تعیین منشا رسوبات خاک های مدرن بود. از این رو، ۶ خاکرخ در طول گرادیان اقلیمی با بارندگی های مختلف از حدود ۲۰۰ تا ۷۰۰ میلی متر در نظر گرفته شد و آنالیزهای اندازه ذرات و کانی شناسی رسی بر روی آنها انجام شد. نتایج نشان داد که میانه اندازه ذرات و U-ratio به سمت مناطق با بارندگی بیشتر کاهش و مقدار رس و سیلت ریز افزایش یافت. میکا و کلریت وکائولینیت کانی های بخش رس و کوارتز و پلاژیوکلاز کانی های بخش سیلت مواد مادری در طول گرادیان اقلیمی مقدارشان ثابت بود. تغییرات اندازه ذرات نشان داد که با دور شدن از منطقه با بارش کمتر در شمال منطقه از منبع اصلی دور شده و روند کانی شناسی رسی نشان دهنده وجود منبع مشترک بین خاکهای مدرن بود؛ با این تفاوت که اقلیم تغییراتی در مقدار برخی کانی ها در سولوم خاک ایجاد کرده است.

کلیدواژه ها:

بارندگی ، پذیرفتاری مغناطیسی ، کانی های سیلتی و رسی ، منشا رسوبات لسی