ارزیابی اثرات تغییرات کاربری اراضی و نوع کشت بر تغییرات حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه

شرایط کنونی دریاچه ارومیه پیامد توسعه نامتوازن و ناپایدار در حوضه آبریز آن و برداشت بی رویه از منابع آب تجدیدپذیر حوضه بویژه در دو دهه اخیر می باشد. هدف پژوهش حاضر سنجش اثرگذاری تغییرکاربری اراضی کشاورزی بر روند کاهش تراز آب دریاچه ارومیه و تسریع روند خشکی آن است.‬‬‬‬‬ داده های مورد استفاده در این پژوهش شامل تصاویر ماهواره ای لندست در بازه زمانی سال ۲۰۰۰ الی ۲۰۲۰ و آمار و اطلاعات منابع آب ورودی به دریاچه ارومیه می باشند که توسط الگوریتم‫های SVM, Kappa Coefficient در نرم‫افزارENVI۵.۳ طبقه‫بندی و صحت سنجی شده و سپس با استفاده از نرم افزارArc-GIS میزان تغییرات کاربری ها مشخص شده است. در نهایت بعد از مشخص نموندن میزان تغییرات هر کاربری میزان آب مورد نیاز هر نوع کشت بر اساس تیپ اقلیمی و ویژگی خاک آن شهرستان توسط مدلNETWAT محاسبه گردید. نتایج حاصل از بررسی تصاویر ماهواره‫ای نشان می‫دهد در بازه زمانی هدف پژوهش روند تغییر الگوی کشت از کشاورزی آبی به باغداری بسیار سریع بوده به طوری که از مساحت ۳۹۵ کیلومترمربع در سال ۲۰۰۰ به ۶۸۸ کیلومترمربع در سال ۲۰۲۰ رسیده است. همچنین خروجی‫های مدل NETWAT نیز نشان می‫دهد که با توجه به تغییر مساحت کاربری اراضی کشاورزی و تغییر الگوی کشت میزان مصرف آب مورد نیاز در بخش کشاورزی در بازه زمانی رشدی تقریبا دو برابری داشته و از ۱۶۰۰ میلیون متر‫مکعب در سال ۲۰۰۰ به ۲۹۰۰ میلیون مترمکعب در سال ۲۰۲۰ رسیده است و این افزایش نیاز مصرفی باعث حذف جریان سطحی رودخانه ها و پایین رفتن سطح آب‫های زیرزمینی حوضه شده است که خود مبین دلیل اصلی کاهش حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه می باشد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

کلیدواژه ها:

تغییر الگوی کشت ، تغییر کاربری ارضی ، حوضه آبریزدریاچه ارومیه ، ماشین بردار پشتیبان