تحلیلی بر جایگاه زنان در نهادهای علمی و تخصصی نخبه

این مقاله به بررسی جایگاه زنان در بنیاد جایزه نوبل طی سال های ۱۹۰۱ تا ۲۰۰۶ و ۲۰ فرهنگستان علوم در ۲۰ کشور جهان می پردازد. تحلیل داده های بدست آمده از صفحه خانگی بنیاد مذکور در فضای وب و همچنین داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه الکترونیکی نشان می دهد که در نهادهای علمی و تخصصی مذکور سهم بسیار اندکی از دانشمندان نخبه را زنان تشکیل می دهند؛ بطوریکه، طی سال های ۱۹۰۱ تا ۲۰۰۶، صرفا ۴/۴ درصد برندگان جایزه نوبل و بطور متوسط حدود ۱۰ درصد اعضای پیوسته ۲۰ فرهنگستان علوم در ۲۰ کشور جهان در سال ۲۰۰۶ زن بودند. اگر چه بررسی پیشینه مطالعات نشان از وجود تلاش های نظری و تجربی در تبیین جایگاه زنان در علم دارد، با وجود این، یافته های این مقاله خلا پژوهش های مقایسه ای بین فرهنگستان های علوم در کشورهای جهان و تنوع کوشش های نظری برای بررسی دلایل حضور اندک زنان در علم را به تصویر کشیده است. پیشنهاد «الگوی چند سطحی برای تبیین اجتماعی جایگاه زنان در علم» از دیگر یافته های این پژوهش است.

کلیدواژه ها:

الگوی چند سطحی ، بنیاد جایزه نوبل ، تصور قالبی جنسیتی ، فرهنگستان علوم ، تعارض نقش ها