تاثیر هرس بر شاخص های فتوسنتزی، صفات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و الگوی بیان برخی ژن های دخیل در متابولیسم فنل در زیتون رقم زرد

درخت زیتون از محصولات کشاورزی خیلی مهم در ایران می باشد. برای افزایش بهره ­وری عملکرد آن، توجه به مسائل مدیریتی درختان از جمله هرس اهمیت فراوانی دارد. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف هرس بر شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی درختان زیتون رقم زرد، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات زیتون رودبار در طی دو سال متوالی (۱۳۹۹-۱۳۹۸) انجام شد. برای این منظور تیمارهای هرس در چهار سطح شاهد (بدون هرس)، کاهش ۱۵، ۳۰ و ۴۵ درصد از حجم تاج پوششی، به ترتیب شامل هرس سبک، متوسط و سنگین در بهمن ماه سال اول روی درختان اعمال شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار بیان ژن فنیل ­آلانین­ آمونیالیاز (PAL) و سطح فعالیت آنزیم مرتبط و کمترین مقدار بیان ژن پلی فنل اکسیداز (PPO) و سطح فعالیت آنزیم آن در بافت برگ تحت تیمار هرس متوسط به دست آمد. افزایش محتوای فنل کل تحت شدت هرس ۳۰%، ارتباط مستقیمی با افزایش بیان ژن PAL و فعالیت آنزیم  مربوطه داشت. مقدار شاخص فتوسنتز در تیر ماه، هم­زمان با گل ­انگیزی درختان زیتون، در تیمار هرس متوسط و سبک به دلیل افزایش بیان ژن روبیسکو بالاتر بود. هرس شدید تاثیر نامطلوب بر فعالیت آنزیم­ های PAL وPPO و همچنین بیان ژن­ های مربوط به این آنزیم ­ها و ژن ­های مربوط به آنزیم روبیسکو داشت. به طور کلی و با توجه به متغیرهای بررسی شده، بویژه متابولیسم فتوسنتز و ترکیبات فنلی، هرس با کاهش ۳۰ درصد کانوپی، به عنوان شدت هرس مناسب برای مدیریت باغات زیتون قابل توصیه است

کلیدواژه ها:

آنتی اکسیدان ، زیتون ، فنیل آلانین آمونیالیاز ، روبیسکو