بررسی اثر تسهیلات تکلیفی بر تورم در اقتصاد ایران با استفاده از مدل VAR

تسهیلات تکلیفی و اثرات اقتصاد کلان آن به ویژه اثر آن بر تورم، همواره از موضوعات موردبحث اقتصاددانان در ایران بوده است. در پژوهش حاضر بر سنجش اثر تسهیلات تکلیفی بر تورم پرداخته شده است. جهت انجام برآورد از داده های ۲۹ساله ۱۳۶۹-۱۳۹۷ استفاده شده و با استفاده از روش خودرگرسیون برداری (VAR) این داده ها مورد سنجش قرار گرفته اند.طبق آزمون های صورت گرفته مشاهده شد که یک درصد افزایش در نرخ تسهیلات تکلیفی اعطایی، شاخص قیمت مصرف کننده را به میزان ۰.۴ درصد افزایش خواهد داد؛ افزایش یک درصدی نرخ بهره اسمی نیز منجر به افزایش ۱.۲۵ درصدی شاخص قیمت مصرف کننده می شود. همچنین اثر شوک آنی نرخ تسهیلات تکلیفی اعطایی بر شاخص قیمت مصرف کننده و نرخ بهره اسمی معنادار نیست. در ادامه در روش تجزیه واریانس، سهم تکانه های واردشده بر متغیرهای مدل مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخص شد در ۵ دوره اول (از ۱۰ دوره) بیشترین خطای پیش بینی متغیر نرخ شاخص قیمت مصرف کننده را خود متغیر LCPI توضیح می دهد. از دوره ۶ تا دوره ۸ اما سهم توضیح دهندگی نرخ بهره اسمی بیشتر می باشد. در دوره های ۹ و ۱۰ نیز نرخ تسهیلات تکلیفی اعطایی بیشترین سهم را در توضیح خطای پیش بینی متغیر نرخ شاخص قیمت مصرف کننده دارد.باتوجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود سیاست اعطای تسهیلات تکلیفی با سایر سیاست های موجود از جمله کالابرگ و حواله خرید در حوزه حمایت از خانوار ضعیف و تامین مالی زنجیره ای در افزایش تولید جایگزین شود.

کلیدواژه ها:

تسهیلات تکلیفی ، تورم ، نرخ بهره اسمی ، ناترازی شبکه بانکی ، خود رگرسیون برداری