بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین در چگونگی تحقق هدف از خلقت در آیه ۵۶ سوره ذاریات

مساله هدف آفرینش در آیه ۵۶ سوره ذاریات، یکی از مسائلی است که تفاسیر متعددی درباره آن انجام شده است. ، با جمع­آوری داده­های کتابخانه­ای و روش پردازش توصیفی تحلیلی و تطبیقی تفاسیر فریقین، بنیان این دگرگونی برداشت را اختلاف مدارس و رویکرد تفسیری مفسران قلمداد کرده است. یافته ای که بر اساس آن می­توان آراء اهل تفسیر را در سه دسته ارزیابی نمود: دسته­ نخست، تنها مومنان جن و انس را مخاطبان آیه دانسته و این­گونه هیچ اشکالی را متوجه آیه نمی­دانند. دسته­ دوم، با توجه دادن به غرض­محوری حرف لام در «لیعبدون»، متعرض هیچ­گونه بحث اعتقادی مرتبط با آیه نشده­اند؛ درحالی که دسته­ سوم، با عام تلقی کردن خطاب آیه و مشکل تحقق نیافتن هدف خلقت درباره­ نافرمانان ثقلین، در پی حل پیچ معنایی عارض شده درباره­ افعال الهی هستند. در این میان، بعضی با تلاش­هایی باورمندانه، سعی در دفع این اشکال نموده­ و گروهی با رویکرد عصری و نجات­بخش دانستن آموزه­ عبادت، خود را از معضل نظری مطرح شده رهانیده و با مطلوب خواندن عبادت و نقش بسزای آن در تقویت ایمان، رستگاری مخاطبان در دو سرای را مقصود خدای متعال از این گزاره وحیانی دانسته­ اند.

کلیدواژه ها:

خلقت ، هدف ، عبادت ، قرآن ، تفسیر تطبیقی