خوانشی بر پنداره لذت در طراحی صنعتی

لذت، بخش جدانشدنی از فعالیت­ انسان­هاست؛ چه وقتی کسب لذت­های کالبدی و مینایی، معیار کنشگری انسان بوده، چه وقتی مفهوم لذت، از مرزهای کالبد فراتر رفته، پنداره مقصودجویی انسان را به حوزه­های گسترده­تر از تن، که به عقل، جامعه، ماورا و عالم مینویی رهنمون می­شود. از سوی دیگر، جریان منفعت­طلبانه سرمایه­داری، طراحی را به خدمت می­گیرد تا با ایجاد قلاب­های ظاهری لذت و خوشنودی در محصولات، همواره نرخ فروش کالاها را فزاینده نگاه دارد. از عواقب نامطلوب این جریان، انباشت افسارگسیخته کالاها و تخریب محیط زیست می­باشد. در این پژوهش، با تعریف و بررسی مفهوم لذت در ابعاد عمومی و اختصاصی آن، تلاش شده که رابطه کالا با لذت و نیز پنداره لذت واکاوی شود. پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده، داده­های کیفی از طریق بررسی منابع مرتبط استخراج شده­اند. بر اساس یافته­های این پژوهش، استدلال می­شود اعضای هر یک از چرخه­های طراحی، تولید و مصرف، باید به عنوان یک مسوولیت اجتماعی، از پنداره لذت به عنوان یک برساخت تصنعی از ارزش، فاصله بگیرند و با تکیه بر از ارزش­های واقعی، احساس لذت پایدارتری را از بودن در هر یک از چرخه­های طراحی، تولید و مصرف خلق نمایند تا تقاضا برای تجدید خرید کالا و تنوع­طلبی بی­کرانه­ی انسان کاهش یابد.

کلیدواژه ها:

لذت ، زیبایی ، پایداری ، محصول ، طراحی صنعتی