تاثیر گفتمان اجتماعی حاکم بر عصر صفویان در آثار تصویری دارای صحنه های موسیقی آن دوره

هر رشته از دانش، مجموعه­ای از قواعد و قانون­های ایجابی و سلبی را دارد که معین می­کند درباره چه چیزهایی می­توان بحث کرد و درباره چه چیزهایی، نمی­توان. همین قواعد و قانون­های نانوشته، ،"گفتمان" آن رشته خاص هستند. تلاقی مذهب و ملیت در گفتمان صفوی باعث شد تا   پس از ساسانیان، دوباره وحدت دینی مبنای وحدت سیاسی قرار گیرد و هویت ملی در ایران پررنگ شود . گفتمانی که با برجسته کردن، طرد و گاه به حاشیه راندن، تفکر غالب خود را به عنوان حکومتی قدرتمند گسترش داد. در این پژوهش تلاش شده تا تاثیر گفتمان اجتماعی این عصر -که علاوه بر اندیشه­های سیاسی حاکم، به سه بخش مذهب شیعه، حکمت ایران باستان و عرفان اسلامی قابل تقسیم است- بر نگاره های دارای صحنه های موسیقی بررسی شود. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، برای تحلیل داده ها از نظریه گفتمان "میشل فوکو"  استفاده شده است. پررنگ­ترین نتیجه ای که می توان از این بررسی گرفت این است که، با تمام نفوذ و قدرتی که مذهب شیعه و فلاسفه و عرفای اسلامی در عصر صفوی داشتند، تاثیر مستقیم اندیشه­های سیاسی دولت بر نگارگری و استفاده دیداری از واقعیت­های اجتماعی در طراحی صحنه های دارای موسیقی مشهود است.

کلیدواژه ها:

گفتمان ، موسیقی ، نگارگری ، صفویان