جایگاه عشق عرفانی با مفهوم آفرینش در ادب فارسی (در اندیشه عطار و ابن عربی)

تفسیرعشق در معنای متافیزیک، در فلسفه، کلام، عرفان و تصوف راه یافته است. عشقی که اساس و بنیان آفرینش قرار دارد. عشق در بحث عرفانی و حتی کلامی و فلسفه، با فرایندهای مختلفی مورد بحث بوده است که در نهایت به یک نقطه اشتراک ۱ تلاقی یافته است. در این گستره، ادب فارسی و به صورت خاص اشعار فارسی، بی بهره نمانده است. به عبارتی عرفان و ادب فارسی همسو بوده اند. در قالب این تفسیر، دو نگرش عرفانی از دو عارف، عطار و ابن عربی مورد تحلیل قرار گرفته است.عطار عشق را موهبتی الهی بر پایه سعی و کوشش و در نهایت کشش و جذبه میداند و ابن عربی عشق را اساس عالم و اولین صادر از حق معرفی میکند. به عبارتی هر دو عارف به وحدت وجود و اعتباری بودن عالم کثرت معتقدند. این مقاله بر آن است که پس از بررسی تفسیرگونه معنای عرفانی عشق از دیدگاه ابن عربی و عطار به این مفهوم و و حقیقت دست یابد که اساس آفرینش بر مبنای عشق و در انتهای آن تجلی قرار دارد که درواقع هدف خلقت نیز بر آن استوار است و این راه از پرتو معرفت به حق میسر میگردد. به تبع این تفکر پژوهش، عرفان و ادب فارسی را به طورعام و شعر را به طور خاص، همسو و در راستای عرفان قرار میدهد و معتقد است که این دو حوزه همدیگر را تعمیق میبخشند و جدایی ناپذیر هستند.

کلیدواژه ها:

عشق ، آفرینش ، شعر فارسی ، عطار ، ابن عربی