تغییرات مکانی خطر فرسایش خاک در حوزه آبخیز بریموند استان کرمانشاه

فرسایش خاک یکی از تهدیدهای مهم برای حفاظت از منابع آب وخاک به شمار می رود. حال آن‎که تاکنون مولفه های مختلف آن ازجمله تغییرات مکانی موردتوجه لازم قرار نگرفته است. هدف اصلی این پژوهش تعیین خطر فرسایش بالقوه و بالفعل حوزه آبخیز بریموند استان کرمانشاه با استفاده از مدل CORINE و در سامانه اطلاعات جغرافیایی بوده است. اطلاعات موردنیاز مربوط به عوامل اصلی فرسایش خاک شامل فرسایش پذیری و فرسایندگی خاک ازجمله شیب، پوشش گیاهی، عمق، بافت، درصد سنگریزه تهیه و در محیط ArcGIS تلفیق و طبقه بندی شد. درنهایت نقشه پتانسیل فرسایش پذیری خاک به ترتیب از تلفیق نقشه های فرسایش پذیری، فرسایندگی و شیب تهیه شد. سپس نقشه فرسایش واقعی خاک از تلفیق نقشه پتانسیل فرسایش پذیری خاک و پوشش گیاهی به دست آمد. مطابق نتایج مربوط به پراکنش پوشش گیاهی مختلف در منطقه، مجموع کاربری دیم و بایر با مساحت ۴۸/۶۵ درصد بیش ترین مساحت را به خود اختصاص داده است. علاوه بر آن، پوشش های مرتع و جنگل نیز با گستره سطحی ۶۵/۲۹ و ۸۷/۴ درصد، به ترتیب دومین و سومین مساحت از پوشش گیاهی در منطقه را داشتند. مطابق نقشه پتانسیل فرسایش پذیری خاک مشخص شد که به ترتیب حدود ۵۷/۶۵، ۶۲/۲۳ و ۸۱/۱۰ درصد از وسعت منطقه در محدوده پتانسیل فرسایش متوسط، کم و زیاد قرارگرفته است. هم چنین فرسایش واقعی خاک به ترتیب ۸۳/۵۳، ۵۳/۱۵، ۶۴/۳۰ درصد در محدوده کم، متوسط و زیاد قرار دارد. بر همین اساس و در راستای مهار فرسایش و جلوگیری از اثرات منفی و توسعه آن در حوزه آبخیز بریموند، استفاده از اراضی متناسب با توانایی و استعداد آن ها، حفظ وضعیت پوشش فعلی و انجام طرح های مدیریتی باهدف احیا پوشش گیاهی پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه ها:

استعداد اراضی ، تخریب زمین ، مدل های فرسایش ، مدیریت پوشش گیاهی ، نقشه فرسایش