مقایسه شاخص های بافت فرسوده شهری و زیست پذیری مناطق شهری با استفاده GIS (مطالعه موردی شاخص استحکام ساختمان ها شهرک ها حوزه یک منطقه ده شهرداری شیراز)

بهسازی و نوسازی در بافتهای فرسوده شهری از جمله چالش های مهم فراروی مدیریت شهری در کشورهای درحال توسعه می باشد. شناسایی وضعیت کالبدی و عملکردی این بافت ها به منظور برنامه ریزی و مدیریت و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. بررسی بافت های فرسوده شهری که از چرخه متصل با شهر خارج و تبدیل به بافت هایی ناکارآمد شده اند یکی از مشکلات است که اکنون شهرداری ها بخصوص کلانشهرها با آن روبرو هستند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از ویژگی استحکام کالبدی ساختمان ها، میزان فرسوده گی بافت شناسایی شود. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای، شهرک های گلدشت محمدی، شهید باهنر و عرفان است که در شهرک های حوزه یک منطقه ۱۰ شهرداری شیراز واقع شده اند. در این پژوهش از نرم افزاری های Excel,Auto CAD، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۹۲۸ قطعه در این شهرک ها شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. نقشه پهنه بندی واحد های ساختمانی بر اساس استحکام کالبدی ساختمان ها نشانگر آن است که در این شهرک ها، ۲۶% از بافت محدوده به لحاظ استحکام کالبدی درجه ۱ یا استحکام خوب دارند، ۵۴ % بافت شهرک ها درجه ۲ یا استحکام متوسط دارند، ۱۷% بافت شهرک ها نیز درجه ۳ یا استحکام ضعیف دارند. در واقع بیشتر بافت این شهرک ها، دارای استحکام کالبدی متوسط رو به بالا است و این نکته قابل امیدواری برای زیست پذیری این شهرک ها از نظر استحکام ساختمانی است ولی درصد بالای از ساختمان ها استحکام متوسط دارند که در واقع این همان قطعات است که می بایست بازسازی و بهسازی شوند پس شهرداری می بایست چنین برنامه های را در دستور کار خود قرار دهد و با انجام برنامه های مختلف تشویقی و ... در این شهرک ها، بافت ناکارآمد یا فرسوده را اصلاح کند. با تغییر رویکرد مسئولین و مدیران شهری به بافت فرسوده شهری می توان ضمن مرتفع کردن معضلات موجود, در راستای استفاده بهینه از قابلیت های فراوان این مناطق در راستای توسعه همه جانبه گام های اساسی برداشت. مقایسه این شهرک ها از این لحاظ نیز نشان می دهد رتبه اول استحکام بنایی متعلق به شهرک عرفان می باشد و شهرک های شهید باهنر و شهرک گلدشت محمدی در رده های بعدی قرار می گیرند.

کلیدواژه ها:

GIS ، استحکام بنا ، بافت فرسوده ، شهرداری شیراز ، زیست پذیری