واکاوی بازتاب چهره استعمار در قیصرنامه ادیب پیشاوری

در ادبیات دوره بیداری (مشروطه ) برای اولین بار در تاریخ ادب فارسی موقعیتی فراهم شد تا نقد صریحی از شرایط فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و حتی اقتصادی جامعه از سوی شاعران و نویسندگان صورت گیرد. قیصرنامه ادیب پیشاوری نیز به عنوان یکی از حماسه های تاریخی این دوره؛ اگرچه راوی بخشی از تاریخ جنگ جهانی اول محسوب می شود، با وجود این به دلیل شناخت و بینش سیاسی عمیق ادیب بر رفتارهای سیاسی استعمار انگلیس ، یکی از نوادر مجموعه های منظومی است که می توان آن را آیینه ای تمام نما از چهره استعماری انگیس به شمار آورد. ادیب در جای جای قیصرنامه به فراخور موضوع، شمایی از سیاست های استعماری بریتانیا را برشمرده و به این ترتیب سعی در برانگیختگی مخاطب و فراهم ساختن گفتمانی دارد که در خلال آن چهره واقعی استعمار انگلیس به خوبی انعکاس می یابد. این پژوهش نمونه هایی از رفتار و سیاست های استعماری انگلیس را که در قیصرنامه ادیب پیشاوری بازتاب یافته است در ذیل بازتاب چهره استعمار بررسی و ارائه نموده و میزان دقت ادیب در تحلیل و ارزیابی فعالیت های استعماری انگلیس در ایران و کشورهای شرقی را آشکار می سازد.

کلیدواژه ها:

مثنوی حماسی ، استعمار انگلیس ، قیصرنامه ، ادیب پیشاوری