سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

مثنوی های کوتاه در ادب فارسی (تا قرن هشتم)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 220

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LTR-27-98_010

تاریخ نمایه سازی: 21 شهریور 1402

چکیده مقاله مثنوی های کوتاه در ادب فارسی (تا قرن هشتم)

معمولا از قالب مثنوی به دلیل آزادی در کاربرد قافیه و ردیف و محدود نبودن تعداد ابیات در سرودن اشعار بلند روایی و مباحث مبسوط استفاده می شود و علمای بلاغت نیز همواره اشاره به بلندی اشعار قالب مثنوی داشته اند. با وجود این، در ادبیات فارسی مثنوی های بسیار کوتاهی وجود دارد که عدد ابیات آن به ۱۰ نیز نمی رسد. هدف این مقاله بررسی سیر و محتوای این نوع اشعار، جنبه های بلاغی و دلایل گرایش شاعر به سرودن آن هاست. سرودن این اشعار از قرن ششم آغاز شده و تا قرن هشتم نزدیک به ۱۰۰ مثنوی کوتاه در موضوعاتی مانند مدح، تعلیم، نامه های کوتاه و تقاضایی، ثبت تجربیات سراینده و اشعار مناسبتی سروده شده است. نیازهای آموزشی و تعلیمی، تمایل شاعران به پرداخت معانی رایج در قوالب غیرکلیشه ای، کم رنگ شدن اهمیت زبان پرطمطراق، تمایلات مخاطبان، افزودن صمیمیت لحن و رواج و محبوبیت قالب مثنوی در گرایش شاعران به سرودن مثنوی های کوتاه نقش موثری داشته است.

کلیدواژه های مثنوی های کوتاه در ادب فارسی (تا قرن هشتم):

نویسندگان مقاله مثنوی های کوتاه در ادب فارسی (تا قرن هشتم)

مهدی دهرامی

دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
آقااحمد علی. (۱۹۸۳). تذکره هفت آسمان. کلکته: انتشارات مشن پریس ...
ابن رشیق. (۱۴۰۱). العمده فی محاسن الشعر و آدابه. تحقیق ...
ابن معتز. (بی تا). دیوان. بیروت: دار صادر ...
ابن ندیم، محمد ابن اسحاق. (۱۳۸۱). الفهرست. ترجمه رضا تجدد. ...
ابن یمین. (۱۳۴۴). کلیات. تصحیح حسین علی باستانی راد. تهران: ...
ابوالفرج الاصفهانی. (۱۹۹۴). الاغانی. جلد ۷. بیروت: دار احیاء التراث ...
امیرخسرو. (۱۳۳۶) . لآلی عمان موسوم به جواهر خسروی. به ...
تربیت، محمد­علی. (۱۳۱۶). مثنوی و مثنوی گویان ایرانی. مجله مهر، ...
تهانوی، محمدعلی. (۱۹۹۶). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. بیروت: لبنان ...
جیویی، نظام الدین احمد بن صالح الصدیقی الحسینی. (بی تا). ...
حافظ، شمس الدین محمد. (۱۳۲۰). دیوان. به اهتمام محمد قزوینی ...
خجندی، کمال. (۱۳۷۲). دیوان. تصحیح احمد کرمی. تهران: انتشارات ما ...
دهرامی، مهدی. (۱۳۹۸). سیر و تطور ردیف در قالب مثنوی ...
رامپوری، غیاث الدین محمد بن جلال الدین بن شرف الدین. ...
رودکی. (۱۳۷۶). دیوان رودکی سمرقندی. براساس نسخه سعید نفیسی. چاپ ...
سروری، محمد قاسم بن حاجی. (۱۳۳۸). مجمع الفرس. تصحیح محمد ...
سعدی، مصلح بن عبدالله. (۱۳۸۵). کلیات. تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: ...
شبلی نعمانی. (۱۳۱۴). شعرالعجم. ترجمه محمد تقی فخر داعی گیلانی. ...
شمیسا، سیروس. (۱۳۷۹). آشنایی با عروض و قافیه. تهران: انتشارات ...
صفا، ذبیح الله. (۱۳۶۹). تاریخ ادبیات در ایران. جلد اول ...
صفی پور شیرازی، عبدالرحیم بن عبدالکریم. (۱۳۸۸). منتهی الارب فی ...
صولی، محمد بن یحیی. (۲۰۰۴). الاوراق. تحقیق هیورث دان جیمز. ...
ظهیر فاریابی، طاهربن محمد. (۱۳۸۱). دیوان. تصحیح امیرحسن یزدگردی. تهران: ...
عبید زاکانی. (بی تا). کلیات. تصحیح عباس اقبال. تهران: انتشارات ...
عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر. (۱۳۳۵). قابوس نامه. تصحیح امین عبدالمجید ...
عوفی، محمد. (۱۳۲۴). لباب الالباب. تصحیح ادوارد براون. لیدن: بریل ...
قیس رازی، شمس الدین محمد. (۱۳۱۴). المعجم فی معاییر اشعارالعجم. ...
کاشفی، کمال الدین حسین. (۱۳۶۹). بدایع الافکار. ویراسته میرجلال الدین ...
کمال الدین اسماعیل. (۱۳۴۸). دیوان. به اهتمام حسین بحرالعلومی. تهران: ...
منور، محمد. (۱۳۸۶). اسرارالتوحید. تصحیح و شرح محمد رضا شفیعی ...
نزاری قهستانی. (۱۳۹۶). نامه های منظوم. تصحیح محمود رفیعی و ...
نظامی عروضی. (۱۳۲۷). چهارمقاله. تصحیح محمد قزوینی. هلاند: بریل لیدن ...
وحیدیان کامیار، تقی. (۱۳۸۳). زبان چگونه شعر می شود. مشهد: ...
English ReferencesAmir Khosrow, A. (۱۹۵۷). Lali Oman Known as Jawahar ...
نمایش کامل مراجع