ارزیابی مدل APSIM-canola برای شبیه سازی رشد و نمو ارقام کلزا

مدل‎های شبیه‎سازی رشد گیاهان زراعی امکان مطالعه تاثیر مدیریت کشاورزی بر فعالیت های تولیدی در محیط های معین را مهیا می سازند. به منظور ارزیابی مدل APSIM-canola در راستای شبیه‎سازی و کمی‎سازی مراحل رشد فنولوژیک و عملکرد دانه ارقام مختلف کلزا از یک آزمایش مزرعه ای دو ساله استفاده شد. آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال (۱۳۸۴ و ۱۳۸۵) در ایستگاه تحقیقاتی صفی آباد دزفول انجام شد. کرت های اصلی شامل تاریخ کاشت در سه سطح (۱۰ آبان، ۲۵ آبان و ۱۰ آذر) و کرت های فرعی شامل ارقام مختلف در سه سطح (Hyola۳۰۸، Hyola۴۰۱ و RGS۰۰۳) بودند. نتایج حاصل از واسنجی مدل در مراحل گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیک سه رقم در تاریخ‎های کاشت نشان داد که مدل با دقت خوبی مراحل مذکور را شبیه سازی کرده است، به طوری که nRMSE، MBE و R^۲ به عنوان شاخص های کارکرد مدل برای روز تا گلدهی به ترتیب برابر ۴/۳ درصد، ۷۷/۰+ روز و ۷۵/۰ و برای روز تا رسیدگی فیزیولوژیک برابر ۲/۳ درصد، ۱+ روز و ۷۳/۰ بود. نتایج اعتبارسنجی مدل برای سه رقم Hyola۳۰۸، Hyola۴۰۱ و RGS۰۰۳ نشان داد که مدل APSIM-Canola دقت بالایی در شبیه سازی عملکرد دانه دارد، به طوری که مقادیر nRMSE، MBE و R^۲ برای ارقام مختلف Hyola۳۰۸، Hyola۴۰۱ و RGS۰۰۳ در تاریخ‎های کاشت متفاوت به ترتیب ۶/۲ درصد، ۳۰۲- کیلوگرم در هکتار و ۸۵/۰ بود. کارکرد کلی مدل در رابطه با پیش‎بینی فنولوژی و عملکرد دانه نهایی ارقام تحت تاثیر تیمارهای مختلف تاریخ کاشت رضایت بخش بود. بنابراین از این مدل می توان برای شبیه‎سازی پتانسیل عملکرد ارقام مورد مطالعه در مناطق مختلف و همچنین تعیین بهترین تاریخ کاشت بهره گرفت. همچنین در این تحقیق نتایج به دست آمده از طریق پارامتریابی و ارزیابی مدل، این قابلیت را دارد که در زمینه ارزیابی تغییر اقلیم، آنالیز خلاء عملکرد، پهنه‎بندی و غیره مورد استفاده سایر محققین این حوزه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

پیش بینی ، تاریخ کاشت ، مدل سازی