تزاحم منافع بانک و جامعه در نظام سرمایه‎داری مبتنی بر مدیریت پول بر مبنای آراء هایمن مینسکی و ارائه دلالت‎هایی برای اقتصاد ایران

در این پژوهش توضیح داده شده است که تلقی اقتصاد متعارف از بانک به‎عنوان نهاد واسطه‎گر وجوه، ضمن عدم‎تطابق با واقعیت بیرونی، تحلیل نوسانات پولی و نابسامانی‎های اقتصادی متعاقب آن را دچار کژتابی می‎کند؛ اما در نگاه بدیل، نهاد بانک به‎عنوان مهم‎ترین بازیگر نظام پولی، قدرت خلق منعطف اعتبار دارد. سوال مشخص پژوهش حاضر آن است که آیا می‎توان گفت در ساخت فعلی نظام پولی و بانکی، منافع بانک و جامعه، در تزاحم با یکدیگر هستند.برای پاسخ به این سوال، روش کتابخانه‎ای و اسنادی استفاده شده و سرانجام این نتیجه حاصل شده است که بانک نهادی است که می‎تواند هزینه‎های مرتبط با بسط منعطف و بی‎قاعده اعتبار را برون‎سازی کرده و منافع اقتصادی آحاد جامعه را تحت‎تاثیر قرار داده و درمقابل، منافع حاصل از خلق منعطف اعتبار را نصیب خود کند. این نتیجه مهم، بر پایه تبیین مینسکی از پویایی روابط بانک و بنگاه به‎دست ‎آمده است. در نگاه وی، سازوکارهای درونی اقتصاد سرمایه‎داری مبتنی بر مدیریت پول و به‎ویژه نحوه تعامل بنگاه و بانک باعث می‎شود که «ثبات زمینه‎ساز بی‎ثباتی شود».نتیجه پژوهش حاضر آن است که اولا تزاحم منافع بانک و جامعه، خروجی طبیعی فهم غیرواقع‎بینانه دانش متعارف اقتصادی از «بانک» است و ثانیا مصادیق این تزاحم در سه مقطع زمانی تکرارشونده قابلمشاهده است: ۱. پیش از بروز نشانه‎های اولیه بحران پولی و بانکی؛ ۲. پس از بروز نشانه‎های اولیه بحران و ۳. بروز بحران فراگیر و سرایت آن به دیگر بخش‎های اقتصاد.

کلیدواژه ها:

خلق پول ، بانک ، بحران بانکی ، سفته‎بازی ، مینسکی