استخراج و بررسی مولفه های خلوت در فضاهای باز مجموعه های مسکونی شهر همدان

مجموعه های مسکونی جزو لاینفک شهرسازی معاصر در کشورهای درحال توسعه هستند و کاربست آن ها برای استقرار افراد در طبقه خاص فرهنگی و اجتماعی روزبه روز بیشتر می شود. فضاهای بیرونی و فضاهای باز مجموعه های مسکونی حدفاصل فضاهای عمومی شهری و فضاهای خصوصی در مجتمع های مسکونی است و محل ارتباط و تعامل بین افراد با محیط پیرامونی است. از سویی دیگر خلوت مولفه ای موثر بر مطلوبیت فضاهای جمعی در مجتمع های مسکونی است. در مجموعه های مسکونی جدید شهری، تامین خلوت در دو بعد اصلی خود، یعنی حفظ حریم خانوادگی و حریم خصوصی، به عنوان مولفه ای موثر در تامین امنیت و آرامش ساکنان، در اولویت قرارگرفته است. این پژوهش با هدف استخراج مولفه های خلوت، سعی دارد میزان سهم هر یک از مولفه ها در پدید آوردن مفهوم خلوت در فضاهای باز مجموعه های مسکونی شهر همدان را تبیین نماید. ازاین رو روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از نوع تودرتو (کیفی در کمی) با وزن دهی تحلیلی در بخش کمی است. در بخش کیفی به تدقیق سازی مولفه های متناسب با محدوده مطالعاتی با مصاحبه نیمه ساختاریافته از متخصصان و کارشناسان صورت پذیرفت؛ برای تقلیل داده ای متنوعی که از مصاحبه به دست آمده با استعانت از تکنیک های گراند تئوری به کدگذاری باز و محوری کدهای مفهومی در نرم افزار Atlasti پرداخته شد. در بخش کمی پس از تدوین پرسشنامه از مولفه های به دست آمده و توزیع آن در بین کاربران فضایی نتایج وارد نرم افزار Originpro شده و مورد تحلیل با آماره های استنباطی قرار گرفت. نمونه گیری در بخش کیفی با هیئت دلفی در سه فاز و با مشخص نمودن ضریب کندال صورت گرفت. در بخش کمی حد بالای جدول مورگان به تعداد ۳۸۴ نفر مشخص شد. نتایج نشان می دهد که کمترین همبستگی مربوط به متغیر فرم کلی ساختمان با مقدار (۲۴۶/۰) است و بیشترین مربوط به عدم مزاحمت همسایگان با مقدار (۷۴۵/۰) با دیگر متغیرها است. طبق برداشت های صورت گرفته، در مجتمع های مسکونی موردمطالعه، خلوت بهینه وجود دارد.

کلیدواژه ها:

خلوت ، فضاهای باز ، مجموعه مسکونی ، شهر همدان