ارزیابی - پهنه بندی رخداد خشکسالی از طریق نمایه SPI با استفاده از قابلیتهای نرم افزار Gis- مطالعه موردی پناهگاه حیات وحش حیدری نیشابور

یکی از آثار سوء پدیده خشکسالی ، خساراتی است که به حیات جانوری و گیاهی وارد می نماید. در جهت تعدیل آثار سوء اینپدیده ، شناخت صحیح از روند بروز دوره های خشکسالی و ترسالی و ویژگیهای آنها در جهت مدیریت بهینه عرصه های طبیعی اهمیت دارد. در این مطالعه با استفاده از آمار بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک نیشابور در دوره آماری ( 1385-1371) که بصورت متنی تهیه شده و از طریق نرم افزار SPI-SL-6، با استفاده از تابع گاما برازش و استاندارد شده است، در سری های زمانی یک و دوازده ماهه ، شاخص (Standard precipitation Index) SPI محاسبه و بررسی شده ؛ نتایج نشان داده است در سری های زمانی یک ماهه ، نوسانات شدید خشکسالی و ترسالی مشاهده می شود ، لیکن فاقد روند مشخص است. شدیدترین خشکسالی های حادث در منطقه مورد مطالعه در بهمن 1375 و اردیبهشت 1379 با میزان نمایه SPI، -2/4 رخ داده است در سری های زمانی 12 ماهه ، شاهد دو رخداد ترسالی و خشکسالی در سالهای 1376 و 1372 بوده ایم ، لیکن روند خشکسالی ها به سمت دوره خشک ، سو یافته است. این مهم ، ضرورت اتخاذ تدابیر مدیریتی صحیح در عرصه مورد مطالعه در جهت حداقل آسیب به تنوع زیستی را ضروری می نماید. در جهت بررسی وسعت منطقه تحت تاثیر رخداد خشکسالی ، نتایج محاسبات انجام شده از طریق نرم افزار جمع بندی و سپس با استفاده از قابلیتهای نرم افزار Arc Gis، وسعت خشکسالی بصورت پهنه بندی در بازه سالانه ترسیم شده است. نتایج پهنه بندی ، نشان از تغییرات وسعت اثر و کیفیت رخداد در منطقه مورد مطالعه دارد. افزایش آمار جمعیت منطقه مورد مطالعه در طی دوره ترسالی؛ همبستگی مثبت شرایط زیستی با شرایط اقلیمی حاکم را نشان داده است.

کلیدواژه ها:

تحلیل سینوپتیکی ، تحلیل عاملی ، دمای حداکثر ، دوره گرم ، شمال شرق ایران