بررسی ارتباط بین مولفه های جو ایمنی و وقوع رفتارهای ناایمن: مطالعه موردی در یک صنعت شیمیایی

زمینه و هدف: عوامل سازمانی زیادی می­ توانند به عنوان تعیین کننده رفتارهای ناایمن مورد توجه قرار گیرند که یکی از برجسته­ ترین آن ها جو ایمنی می­ باشد. صنایع شیمیایی به علت وجود پارامترهای فرآیندی بحرانی و همچنین حجم قابل توجه مواد هیدروکربنی، پتانسیل زیادی جهت بروز حوادث فاجعه بار دارند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین مولفه ­های جو ایمنی شغلی و وقوع رفتارهای ناایمن در یک صنعت شیمیایی انجام شده است. روش ها: مطالعه حاضر از نوع مقطعی بوده و در سال ۱۳۹۸ در یک صنعت پتروشیمی در جنوب کشور انجام شده است. طی این مطالعه ۲۶۹ نفر از پرسنل عملیاتی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت واکاوی جو ایمنی، از پرسشنامه استاندارد جو ایمنی شغلی استفاده گردیده و به منظور مطالعه بروز رفتارهای ناایمن نیز از چک لیست رفتارهای ناایمن با توجه به عوامل حوادثی که طی ۱۵ سال گذشته در صنعت مورد مطالعه به وقوع پیوسته است، استفاده گردید. تحلیل داده ­ها با استفاده از نرم افزار IBM SPSS V.۲۵.۰ و آزمون­ های آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه انجام شده است. یافته ها: بین مولفه ایمنی محیط کار و رفتار ناایمن ارتباط معکوس و معنی داری مشاهده گردید. همچنین، ارتباط بین امتیاز مولفه تعهد مدیریت و رفتار ناایمن معنی دار بود. بین سطح تحصیلات و سابقه کاری افراد و همچنین تجربه حادثه و شبه حادثه و بروز رفتارهای ناایمن نیز ارتباط معنی داری مشاهده گردید (۰/۰۵>P ). نتایج حاصل از مدل رگرسیونی بدست آمده نشان داد مهم­ترین فاکتورهای تاثیرگذار بر فرکانس وقوع رفتارهای ناایمن شامل مولفه­ های تعهد مدیریت، ایمنی محیط کار، فاکتورهای سطح تحصیلات و سابقه کاری می­باشد (۰/۰۵>P ، ۰/۵۹۷ =R۲). نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر بیانگر این بود که توجه به مولفه­ های تعهد مدیریت، سطح ایمنی محیط کار، سطح تحصیلات و سابقه کاری افراد در صنایع شیمیایی به عنوان عوامل بسیار مهم و تاثیر گذار در بروز رفتارهای ناایمن می ­تواند گامی موثر در راستای کاهش بروز رفتارهای ناایمن و درنتیجه کاهش حوادث ایجاد شده در صنایع مذکور باشد.

کلیدواژه ها:

Safety climate ، Safety climate components ، Unsafe behavior ، Occupational accidents ، Chemical industry