جمع آوری و ذخیره ریزش های جوی و استفاده از ظرفیت های طبیعی به کمک دانش بومی

محدودیت منابع آب شیرین در استان هرمزگان موجب گردیده جمع آوری و ذخیره ریزش های جوی از دیر باز در این استان رواج داشته باشد و مردم محلی و مهاجمان برای ذخیره آب شیرین، آب انبارها و چاه هایی را احداث کرده اند. در بسیاری از روستاها، مراکز دهستان ها و شهرهای کوچک استان هرمزگان، برکه همچنان به عنوان تنها منبع تامین آب شرب مردم می باشد. جمع آوری آب باران و ذخیره آن در برکه ها برای آشامیدن بسیار حائز اهمیت است. آب انبارها در مناطق جنوب از ویژگی و جلوه خاصی برخوردارند. در حال حاضر با توسعه شهرها و گسترش آب لوله کشی باز هم برکه ها در جنوب کشور، در اطراف روستاها، کنار جاده ها و راه های ارتباطی به شکل گسترده ای نمایان هستند و مورد بهره برداری قرار می گیرند. بر اساس آمار ارائه شده توشط مرکز بهداشت استان هرمزگان ۲۸۴۲ آب انبار با حجم آب استحصالی بالغ بر ۱۵ میلیون متر مکعب مورد استفاده شرب مردم قرار می گیرند (حسین پور، ۱۳۸۹). امروزه نیز مردم منطقه برای جلوگیری از آلودگی و هدایت سریع آب حتی در بارندگی های کم، در بسیاری از نقاط، ممرها و یا آبگیرها را تا ارتفاعات مجاور برکه ها که دارای شیب تند است با سنگ و سیمان ادامه داده اند. نمونه بارز این گونه سازه ها در روستای انجیره از توابع شهرستان بندر لنگه دیده می شود. مردم روستای لاور شیخ علاوه بر احداث برکه های ذخیره آب با احداث سدهای کوتاه سنگ و سیمان در دره های تنگ بالادست روستا اقدام به جمع آوری هرزآب ها نموده و آب جمع آوری شده را به صورت ثقلی به روستا هدایت کرده و برای مصرف آشامیدن مورد استفاده قرار می دهند. مردم روستای باوردان از توابع بند چارک با همان ایده های گذشتگان و اصول فنی امروزی ابتکار بسیار جالبی را جهت جمع آوری و ذخیره سیلاب و استفاده از آن در مواقع مورد نیاز به خرج داده اند. مردم این روستا آب سیلاب مسیل های شیرین و با کیفیت مطلوب را به یک استخر تغذیه که شکل بسیار ساده ای دارد هدایت کرده و توسط چاهک هایی که در این استخر حفر گردیده، آب ذخیره شده در این سفره زیرزمینی کوچک به مصرف شرب مردم می رسد. تمام این ها نشان دهنده آن است که مردم امروزی نیز به دلیل احساس نیاز به آب شیرین و دارای کیفیت مطلوب به دنبال توسعه و تلفیق دانش بومی با دانسته های امروزی هستند و از قطره قطره آب باران برای حیات خود استفاده می کنند.

کلیدواژه ها:

Rainwater ، Hormozgan Province ، Lake ، Harvesting ، native Knowledg ، : آب باران ، استان هرمزگان ، برکه ، جمع آوری ، دانش بومی