بررسی تاثیر به کارگیری سامانه های سطوح آبگیر مدیریت شده در افزایش تولیدات گیاهی (در منطقه تنگ چنار-یزد)

بخش قابل توجهی از اراضی حاشیه شیر کوه در شهرستان مهریز استان ­یزد به صورت باغات دیم و آبی و زراعت زیر کشت انواع محصولات قرار دارد. ساکنین بومی این منطقه عمدتا از طریق دامداری و کشاورزی دیم امرار معاش می­کنند. بسیاری از درختان مثمر و بومی منطقه به ویژه بادام به صورت دیم بوده و سال­های پر باران محصول خوبی تولید می کنند. ولی در سال­های کم باران و خشکسالی با مشکل رو به رو هستند. این تحقیق که در منطقه تنگ چنار واقع در ۳۵ کیلومتری جنوب غرب، شهرستان یزد انجام شده است. با استفاده از سامانه ­های سطوح آبگیر و استفاده از تیمارهای عایق و فیلتر سنگریزه­ای، سه گونه بومی منطقه شامل بادام، سنجد و توت در قالب ۷۲ سامانه مورد ارزیابی قرار گرفت. فاکتورهای اندازه گیری شده شامل رطوبت اعماق ۲۰ و ۵۰ سانتی متری چاله­های غرس نهال و پارامترهای ارتفاع، قطر یقه و قطر تاج پوشش نهال ها بوده است. نتایج آنالیز آماری داده­ها نشان داد بین تیمارهای به کارگرفته شده از نظر محتوای رطوبت حجمی پروفیل خاک از نظر آماری اختلاف معنادار وجود دارد و همه تیمارها از این نظر در یک سطح قرار ندارند. لذا تاثیر عایق در سطح ۱% و فیلتر ۵% معنی دار بوده است و میزان اختلاف درصد رطوبت حجمی خاک در اعماق ۲۰ و ۵۰ سانتی متری خاک نیز معنی­ دار بوده است. مقایسه انجام شده شاخص­های گیاهی در بین تیمارهای موجود نشان می­دهد نهال سنجد بهترین عملکرد را داشته است. در این ارتباط استفاده توام از فیلتر سنگریزه­ای و عایق نایلون، افزایش رطوبت خاک و بهبود پارامترهای رویشی نهال­های کشت شده را به همراه داشته است.

کلیدواژه ها:

Rainwater harvesting systems ، Soil moisture ، Productive ، سامانههای سطوح آبگیر ، رطوبت خاک ، درختان مثمر ، باغات ارتفاعی ، استحصال آب باران ، کم آبیاری