پیش بینی دبی با استفاده از تحلیل سری های زمانی با مدل SARIMAدر شرایط خشکسالی مطالعه موردی: ایستگاه دبی سنجی پیرسلمان در رودخانه جامیشان

تامین نیاز­های آبی به دلیل کاهش منابع آب و افزایش جمعیت به مراتب مشکلتر و محدودتر از گذشته است. از سویی کاهش نزولات جوی و محدودیت شدید منابع آب، ضرورت پیش­بینی بارش و دبی ناشی از آن­را در بازه های زمانی ماهانه و سالانه در مقیاس حوضه آبریز و زیرحوضه های آن را دو چندان مینماید. اساس این کار ارزیابی جوی و پیش­بینی بارندگی در سری های زمانی است. یکی از فرضیات کلیدی در سری های زمانی ایستا بودن آنها است. با این وجود، بسیاری از سری های هیدرولوژیکی بنا به دلایل مختلف مانند روند، پرش و تناوب ناایستا هستند. هدف از این پژوهش ارزیابی ایستایی سری زمانی بارندگی به منظور انتخاب مناسبترین مدل جهت پیشبینی دبی جریان رودخانه جامیشان در ایستگاه آبسنجی پیرسلمان بود. حوضه جامیشان در شمالشرقی استان کرمانشاه در بالادست رودخانه دینور قرار دارد. به این منظور داده های بارندگی ماهانه در یک دوره ۲۵ ساله (۱۳۶۵-۱۳۹۰) استفاده شد. از آنجایی که سری زمانی ناایستا است و عوامل ناایستایی آن حذف نگردید در نهایت پارامترهای مدل غیر فصلی SARIMA با استفاده از نرم­ افزار MINITAB  جهت پیشبینی باران ماهانه محاسبه گردید. برای صحت­ سنجی  مدل از معیار نرمال بودن و مستقل بودن باقی مانده ­ها استفاده شد و در نهایت مقادیر دبی رودخانه پیر سلمان به کمک مدل ۱۲(۳,۰,۱)×(۳,۰,۱)SARIMA  نسبت به مدل های دیگر با داشتن میانگین خطای کمتر در پیش بینی برآورد گردید.

کلیدواژه ها:

Discharge Forecasting ، Time series ، SARIMA model ، Pirsalman Station ، ایستگاه پیرسلمان ، پیش بینی دبی ، سری زمانی ، مدل SARIMA