بررسی پراکنش الگوهای پربارش و کم بارش شمال غرب کشور

بارش از سرکش­ترین فراسنج های اقلیمی است. در مطالعات بارش تغییر و تغییرپذیری از اهمیت شایان توجهی برخوردار است، و می­تواند نقش مهمی در پیش­بینی­های اقلیمی داشته باشد. بدین منظور، در پژوهش حاضر برای بررسی الگوهای پربارش و کم بارش منطقه، ابتدا اقدام به تشکیل پایگاه داده از بارش در منطقه شمال­غرب کشور شده است. سپس یک دوره آماری ۳۰ ساله، در بازه زمانی ماهانه از ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۴ میلادی را مبنای مطالعه حاضر قرار داده و یاخته ای به ابعاد ۱۰×۱۰ کیلومتر بر منطقه مورد مطالعه گسترانیده شده است. به منظور دست یابی به تغییرات درون فصلی بارش در شمال ­غرب کشور، از روش های نوین آمار فضایی از قبیل خود همبستگی فضایی موران جهانی و لکه های داغ با استفاده از امکانات محیط ArcGIS بهره برده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که پراکنش فضایی بارش در شمال ­غرب ایران دارای الگوی خوشه ای بالا می باشد. در این بین بر اساس شاخص موران جهانی و لکه داغ، الگوهای بارشی در شمال ­غرب و شمال ­شرق، غرب و جنوب ­غرب منطقه دارای الگوی خود همبستگی فضایی مثبت (الگوی پربارش) و بخش های شمال ­شرق، شمال غرب و جنوب­ غرب منطقه دارای خود همبستگی فضایی منفی (الگوی کم­بارش) بوده است. طی دوره مطالعه بخش اعظمی از منطقه در بیشتر موارد تقریبا بیش از نیمی از کل مساحت منطقه مورد بررسی فاقد الگوی معنا داری یا خود همبستگی فضایی بوده است.

کلیدواژه ها:

Precipitation pattern ، Global Moran ، Hot spots ، Northwest ، الگوی بارش ، موران جهانی ، لکه های داغ ، شمال غرب.