مالیات («باج»، «باژ»، «خراج»، «ساو»، «گزیت»، «گزید») در اندیشه های ایرانشهری

در نظام مالیاتی باج و خراج منبع مهم درآمد ایرانشهر را تشکیل می داد. این منابع از طریق پرداخت باج و خراج مردم داخل کشور و یا باج گیری و خراج ستانی شهریاران ایرانشهری از پادشاهان کشورهای دیگر، تامین می شد. در این راستا بیشتر فرمانروایان و پادشاهان سرزمین ها و ممالک، سهم و نقش بسزایی داشتند. در اساطیر ایران سرزمین هایی چون هاماوران، چین، هند و ... ازجمله کشورهای باج گزار ایرانشهری ها بودند؛ البته بعضی از کشورها با ایرانی ها یا در جنگ و ستیز بودند و یا صلح و آشتی. به هرحال شهریاران مقتدر ایرانشهری از این کشورها و ممالک دیگر باج و خراج میستانیدند. در این پژوهش و تحقیق ضمن بررسی و استخراج «باج ها»، «خراج ها» و چگونگی باج ستانی و خراج پردازی و کیفیت استفاده از آن در عمران و آبادی و امنیت ایرانشهر کوشیده شده است. روابط سیاسی و رفتار شهریاران ایرانشهری در گرفتن مالیات (باج و خراج) در زمان صلح و یا هنگام جنگ در مواجه و برخورد با فرمانروایان و پادشاهان کشورها و ممالک مختلف جهان و مردم ایرانشهر مورد ارزیابی قرار گیرد. در این میان توجه و نظر شهریاران ایرانشهری در اخذ باج و خراج از اقشار مردم ایرانشهر بیشتر بوده است.

کلیدواژه ها:

باج ، خراج ، شهریار ، ایرانشهر ، مالیات.