اثر دورکنندگی عصاره های متانولی و هگزانی گیاه آقطی بر روی پشه در شرایط آزمایشگاهی

زمینه و هدف : اثر ضدالتهابی، ضددرد، آنتی اکسیدانی گیاه آقطی گزارش شده است. این مطالعه به منظور تعیین اثر دورکنندگی عصاره گیاه آقطی بر روی پشه Culex pipiens در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی گیاه آقطی از رویشگاه طبیعی استان مازندران (شهرستان ساری، بخش مرکزی، دهستان اسفیورد شوراب، روستای گله کلا سفلی - کردخیل) تهیه، شناسایی، خشک و سپس از اندام های برگ و میوه آن عصاره گیری گردید. سپس غلظت های۵۰ ، ۱۰۰ و ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم عصاره متانولی و هگزانی گیاه تهیه شد و مقدار ۰.۴ml بر روی پوست تراشیده شده خوکچه هندی (Albino) در مساحتی به اندازه ۶ در ۴ سانتی متر پخش گردید. سپس در معرض گزش پشه ها قرار گرفت. پس از گذشت ۳۰ دقیقه تعداد گزش های پشه بالغ کولکس با سه مرحله تکرار برای هر تیمار ثبت گردید. همچنین N و N دی اتیل ۳- متیل بنزامید به عنوان کنترل مثبت در نظر گرفته شد. یافته ها : بیشترین اثر دورکنندگی مربوط به غلظت ۲۵۰ در هر دو عصاره برگ و میوه گیاه بوده و در برگ با حلال متانولی بیشترین اثر دور کنندگی برابر ۸۰درصد و با حلال هگزانی ۶۶.۸% و در میوه با حلال متانلی ۸۴% و با حلال هگزانی ۷۲% تعیین شد (P<۰.۰۵). نتیجه گیری : در مقایسه عصاره گیری با دو حلال متانولی و ان هگزانی مشخص گردید اثر دورکنندگی عصاره های متانولی گیاه آقطی بازده بالاتری نسبت به عصاره گیری هگزانی داشت و در مقایسه اثر دورکنندگی اندام های این گیاه، میوه گیاه اثربخشی بهتری نسبت به برگ دارد.

کلیدواژه ها:

Sambucus ebulus L. ، Culex pipiens ، Insect repelent ، گیاه آقطی ، پشه Culex pipiens ، دافع حشره