ارزیابی یکنواختی کودآبیاری در آبیاری جویچه ای

بکار بردن کود همراه آب آبیاری در حال گسترش است. لذا، تعیین معیارهای مناسب آن در روش های آبیاری سطحی امری ضروری است. در این تحقیق مسائل فنی کود آبیاری شامل یکنواختی توزیع، زمان تزریق و مدت زمان تزریق در آبیاری جویچه ای با دو رژیم انتها بسته و انتها باز با کاهش جریان و با استفاده از داده های مزرعه ای و یک مدل ریاضی کودآبیاری بررسی شده است. آزمایش های مزرعه ای در سال ۱۳۸۴ در یک خاک لومی بدون پوشش گیاهی در قالب اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با استفاده از دو رژیم آبیاری جویچه ای (انتها بسته و انتها باز هر دو با کاهش جریان) به عنوان فاکتور اصلی و سه تیمار تزریق کود نیترات پتاسیم شامل تزریق در تمام مدت زمان آبیاری، تزریق در نیمه اول آبیاری و تزریق در نیمه دوم آبیاری به عنوان فاکتور فرعی در دو تکرار اجرا شد. شاخص های توزیع یکنواختی نیمه (DULH) و چارک پایین (DULQ) برای آب و کود در آزمایش های مختلف تعیین و با مقادیر برآورد شده به وسیله مدل کودآبیاری مقایسه گردید. نتایج نشان داد که یکنواختی توزیع نیمه پایین کود برای آزمایش های تزریق کود در نیمه اول آبیاری بین ۸۱ تا ۸۹ درصد، برای آزمایش های تزریق در نیمه دوم آبیاری بین ۹۳ تا ۹۶ درصد و برای تزریق کود در تمام مدت زمان آبیاری بین ۸۷ تا ۹۳ درصد متغیر می باشد. یکنواختی توزیع نیمه پایین آب در همه آزمایش ها بسیار بالا و بین ۹۴ تا ۹۸ درصد تغییر نمود. آنالیز حساسیت نشان داد که ضریب انتشارپذیری طولی، پارامتر حساسی در مطالعه انتقال املاح روی سطح خاک نیست. نتایج حاکی از آن است که تزریق در نیمه دوم نسبت به تزریق در نیمه اول و کل آبیاری بهتر است. بهترین گزینه تزریق در نیمه دوم با شرایط انتها بسته می باشد. زیرا رواناب کودی در این حالت صفر و یکنواختی توزیع کود نیز قدری بالاتر است. نتایج مدل نیز تزریق در نیمه دوم با شرایط انتهای بسته را بهترین حالت نشان می دهد. از نظر یکنواختی توزیع کود، بین آزمایش های انتها باز و انتها بسته اختلاف معنی دار وجود نداشت. تلفات کود به صورت رواناب در جویچه های انتهای باز بین ۷/۱۷ تا ۲/۵۰ درصد متغیر بود. نتایج نشان داد که در صورت مدیریت صحیح، آبشویی و تلفات نفوذ عمقی عامل تهدید کننده ای در این روش کوددهی نیست.

کلیدواژه ها:

Distribution uniformity ، fertigation ، Furrow Irrigation ، Mathematical ، model