مسجدمحوری در تربیت و تبیین مبانی آن

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 156

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MFT-9-18_010

تاریخ نمایه سازی: 9 مرداد 1402

چکیده مقاله:

تاریخ تعلیم و تربیت اسلامی با مسجد، پیوند وثیقی دارد و در مساجد، به عنوان اولین مراکز آموزشی در جهان اسلام، علاوه بر قرآن، دیگر شاخه های علمی نیز تدریس می شد. مساجد در طول قرن ها، کارکرد تعلیمی و تربیتی خود را با فرازوفرودهایی همچنان حفظ کرده اند. امروزه نیز ایده مدارس مسجد محور در تلاش است تا مسجدمحوری را احیا و همان نقش را ایفا نماید. با این مقدمه، سوال اصلی نوشتار حاضر این است که آیا به لحاظ دینی، مسجدمحوری از مبانی استواری برخوردار است؟ آیا مساجد موجود، ظرفیت لازم برای تبدیل شدن به مدرسه رسمی را دارند؟ آیا با وجود تربیت رسمی و مدارس دولتی، حضور مسجد مدرسه ها در آموزش و پرورش ضرورتی دارد؟ نوشتار پیش رو در پی آن است که با روش کیفی و توصیفی استنباطی، پاسخی برای این سوالات بیابد. در بیان مهم ترین نتایج تحقیق پیش رو باید گفت اولا: از دیدگاه دین استفاده از فضای مسجد برای تعلیم و تعلم قرآن و مفاد دینی، جایز بلکه مستحب است؛ ثانیا: می توان با رعایت شرایطی، سایر مفاد علمی را در مساجد آموزش داد؛ ثالثا: مدرسه مسجد محور پدیده نوپیدایی است که اثبات کارایی آن نیاز به تجربه ورزی، ثبت تجارب، مطالعات میدانی طولی و سنجش آمار و نتایج دارد. بر این اساس، در حال حاضر به علت فقدان زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری لازم؛ نبود سازمان دهی، اهداف و راهبرد واحد و مشخص، کمبود نیروی انسانی ماهر و متخصص، امکان انتقال مفاد آموزشی و پرورشی از مدارس رسمی به مساجد در سطح کلان و ملی وجود ندارد.

نویسندگان

سید عنایت الله کاظمی

گروه فقه تربیتی، جامعه المصطفی العالمیه، افغانستان

سید نقی موسوی

گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان، قم، ایران.

حسن شکوری

استاد فقه و اصول حوزه علمیه قم، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمامام علی بن موسی؟ع؟(۱۴۰۶)؛ صحیفه الامام الرضا؟ع؟، مشهد، کنگره ...
  • ابراهیم حسن، حسن(۱۳۸۵)، تاریخ سیاسی اسلام ، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ...
  • ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین(۱۴۰۵)، عوالی اللئالی ، ...
  • ابن اثیر جزری،مبارک بن محمد(بی تا)، النهایه، قم، ،موسسه مطبوعاتی ...
  • ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی(۱۳۶۲)، الخصال، قم، جامعه ...
  • ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی(۱۳۷۶)، الامالی، تهران، انتشارات ...
  • اربلی، علی بن عیسی(۱۳۸۱)، کشف الغمه، تبریز، نشر بنی هاشمی ...
  • اسمیت، ویلفرد کنت ول(۱۳۵۶)، اسلام در جهان امروز، ترجمه حسنعلی ...
  • اعرافی، علیرضا(۱۳۹۴)، فقه تربیتی ۱ (مبانی و پیش فرض ها)، ...
  • الهامی، داود (۱۳۸۷)، تاریخچه نظام آموزش اسلامی، قم، موسسه فرهنگی ...
  • برقی، احمد بن محمد بن خالد(۱۳۷۱)، المحاسن، قم، دار الکتب ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی(۱۳۱۹)، فتوح البلدان، قاهره، شرکه طبع الکتب ...
  • بی آزار شیرازی، عبدالکریم(۱۳۷۷)، مسجد قلب جامعه اسلامی، فرهنگ کوثر، ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر(۱۴۱۸)، انوار التنزیل ، بیروت، دار احیاء ...
  • حجتی، محمدباقر(۱۳۵۷)، اسلام و تعلیم و تربیت، تهران، دفتر نشر ...
  • حلی، علی بن یوسف بن مطهر(۱۴۰۸)، العدد القویه، قم، انتشارات ...
  • حموی، یاقوت بن عبدالله(۱۴۱۴)، معجم الادباء، بیروت، دار الغرب الاسلامی ...
  • دولت آبادی، یحیی(۱۳۶۱)، حیات یحیی، تهران، نشر فردوسی ...
  • دیلمی، حسن بن محمد(۱۴۱۲)، ارشاد القلوب الی الصواب، قم، نشر ...
  • رشدیه، فخرالدین(۱۳۷۰)، زندگینامه پیرمعارف رشدیه، تهران، انتشارات هیرمند ...
  • رشیدالدین میبدی(۱۳۷۱)، احمد بن ابی سعد، کشف الاسرار، تهران، انتشارات ...
  • زمخشری، محمود(۱۴۰۷)، الکشاف، بیروت، دار الکتاب العربی ...
  • سلطانزاده، حسین(۱۳۶۴)، تاریخ مدارس ایران، تهران، نشر نگاه ...
  • سهیلی جمال الدین و دیگران(۱۳۹۵)، تحلیل روابط اجتماعی-انسانی در مسجد-مدرسه ...
  • شلبی، احمد(۱۳۸۷)، تاریخ آموزش در اسلام، ترجمه محمدحسین ساکت، تهران، ...
  • شهری جعفر (۱۳۶۹)، تاریخ اجتماعی ایران، تهران، موسسه خدمات فرهنگی ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین(۱۴۱۷)، المیزان ، قم، دفتر انتشارات اسلامی ...
  • طبرسی، حسن بن فضل(۱۴۱۲)، مکارم الاخلاق، قم، نشر شریف رضی ...
  • الطنجی، محمد بن عبدالله اللواتی(۱۴۰۷)، تحفه النظار(رحله ابن بطوطه)، بیروت، ...
  • طوسی (شیخ طوسی)، محمد بن حسن(۱۴۰۷) ، تهذیب الاحکام، تهران، ...
  • عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی(۱۴۰۹)، منیه المرید، قم، ...
  • عاملی (شیخ حر عاملی)، محمد بن حسن(۱۴۰۹)، وسایل الشیعه، قم، ...
  • عین السلطنه، قهرمان میرزا(۱۳۷۷)، خاطرات عین السلطنه، تهران، انتشارات اساطیر ...
  • غزالی، محمد بن محمد(۱۴۲۶)، احیاء علوم الدین، بیروت، دار ابن ...
  • غنیمه، عبدالرحیم(۱۳۷۲)، دانشگاه های بزرگ اسلامی، ترجمه نورالله کسایی، تهران، ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد ، کتاب العین ، قم، نشر ...
  • کراجکی،محمد بن علی(۱۴۱۰)، کنز الفوائد، قم، دارالذخائر ...
  • کاتب یزدی، احمد بن حسین(۱۳۸۳)، تاریخ جدید یزد، ایرج، تهران، ...
  • کشی، محمد بن عمر (۱۳۹۰)، رجال الکشی ، مشهد، موسسه ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب(۱۴۰۷)، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه ...
  • متقی هندی(۱۴۰۹)، کترالعمال ، بیروت موسسه الرساله ...
  • مجلسی، محمدباقر(۱۴۰۳)، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراثی العربی ...
  • محبوبی اردکانی،حسین(۱۳۷۸)، تارخ موسسات تمدنی جدید در ایران، تهران، انتشارات ...
  • نمایش کامل مراجع