جایگاه و نقش سواد رسانه ای در تفکر انتقادی و خلاقیت با رویکردی بر مسائل حوزه تعلیم و تربیت

در عصر حاضر تکنولوژی های ارتباطی و حضور رسانه های متعدد لزوم آشنایی با مفاهیم سواد رسانه ای و تفکر انتقادی برای استفاده صحیح از رسانه ها، تحلیل و کنترل اطلاعات در برابر رسانه هایی که به دنبال رقابت و تحت تاثیر قرار دادن مخاطبان براساس تولیدات رسانه ای هستند امر مهمی به حساب می آید. لذا در حوزه مطالعات فرهنگی و رسانه نیز این دو مهارت در کنار یکدیگر برای فعالان حوزه تربیت و آموزش به ویژه در مدارس و دانشگاه ها ، امری مهم تلقی می گردد. این امر مهم زمانی میسر می گردد که دانش آموزان، دانشجویان و فرزندان ما بتوانند با استفاده از سواد رسانه ای اثرات تولیدات رسانه ای نحوه نفوذ پیام ها را شناسایی، تعدیل و پردازش کنند که در نهایت منجر به درک لایه های درونی مفاهیم حاصل از این پیام ها می شود. تفکر انتقادی خود یکی از ارکان سواد رسانه ای است زیرا که توانایی حل مسائل و تحلیل آن ها بر پایه اندیشه های انتقادی و نگاه منتقادانه مخاطبی است که به طور موثر در محیط های رسانه ای مشارکت می کند و از مصرف کنندگی صرف خارج شده و به مخاطب فعال تبدیل می گردد. این مهارت ها به صورت خود به خود بدست نمی آید و از شیوه های مختلف و دستیابی به شاخص های خلاقیت و مهارت های فراشناختی، مخاطبان می توانند خروجی این پیام ها را کنترل کنند. همچنین هدف از تحقیق حاضر علاوه بر مشخص کردن روابط بین متغیرهای مذکور، ارتقاء و چگونگی به دست آوردن این مهارت ها که در توانمندسازی دانش آموزان نقش بسزایی ایفا می کند را مطرح نماید.

کلیدواژه ها:

سواد رسانه ، تفکر خلاق ، تفکر انتقادی ، خلاقیت ، مهارت های شناختی