تحلیلی بر عدالت ترمیمی در تفکر اسلامی و اصول دادرسی دادگرانه

نظر به این که عدالت ترمیمی فرآیندی است که در آن کلیه کسانی که در یک حادثه مجرمانه دخیل هستند دور هم جمع میشوند و با مشارکت و همفکری هم در مورد آثار و نتایج آن عمل مجرمانه آینده بزه دیده ، بزهکار و جامعه بعد از وقوع جرم چاره اندیشی می نمایند در هر نظام حقوی، قوانین جزایی و آیین دادرسی کیفری از مهمترین قوانین به حساب می آیند ویکی از پندارهای مدرن در حقوق کیفری ،عدالت ترمیمی است. قانونگذار با الهام از عدالت ترمیمی و با هدف کیفرزدایی در برخی موارد به دنبال حذف کیفر، تبدیل کیفر و یا تاخیر در اجرای کیفر است. در تفکر اسلامی نیز به جلوه های عدالت ترمیمی در ابعاد ، جایگاه بزه دیده ، ترمیم خسارت ها و هزینه های وارده به وی توجه خاصی شده است و همچنین به علت مشکلات ناشی از اجرای عدالت کیفری ، نگرش نظام های حقوقی به عدالت ترمیمی بیشتر شده است. قانونگذار در قانون آیین دادرسی کیفری با به کارگیری برخی اصول دادرسی دادگرانه که هم جهت با نظریه عدالت ترمیمی است گامهای موثری در این زمینه برداشته است . پیشبینی نهادهای ترمیمی چون تبدیل کیفر و یا تاخیر در اجرای کیفر و بهره مندی از اصولی چون میانجیگری، ظرفیت های خوبی را برای اجرای برنامه های عدالت ترمیمی فراهم نموده است. در این نوشتار که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگارش شده است در زمینه موضوع صدالاشاره مطالب ارزشندی بیان خواهیم نود . قوانین کیفری ایران مصوبه سال ۱۳۹۲ از اصول عدالت ترمیمی به صورت نظری بهره مند شده است و همچنین در آموزههای اسلامی نیز عدالت ترمیمی در قالب هایی همچون اصلاح ذات البین، شرمساری بهره مند شده است و در بررسی اصول دادرسی دادگران هم تطابق با اهداف عدالت ترمیمی همچون دادرسی عادلانه حق اطلاع رسانی به بزه دیدگان و حق بهره مندی بزه دیده در تامین امنیت می باشد می توان اشاره نمود.

کلیدواژه ها:

عدالت ترمیمی ، تفکر اسلامی ، اصول دادرسی دادگرا نه ، میانجیگری