تحلیل و بررسی کتاب درسی انسان و محیط زیست

در سالهای اخیر روند رو به گسترش مخاطرات زیست محیطی باعث شده است که توجه به آموزش زیست محیطی به یک اولویت در حال رشد در سطح محلی ، ملی و بین المللی تبدیل شود. از نظر صاحبنظران یکی از راهکار های مطلوب جهت فایق آمدن بر خطرات زیست محیطی ، افزایش دانش و آگاهی مردم از طریق آموزش محیط زیست است که نتیجه آن در دیدگاه سواد زیست محیطی مطرح می شود. نقش آموزش و پرورش در کاهش خطرات زیست محیطی به این دلیل است که یکی از عوامل توسعه پایدار جوامع ، توسعه نیروی انسانی است که در صورت نداشتن سواد زیست محیطی صدمات جبران ناپذیری برای کیفیت زمین و محیط می شود. نحوه آموزش و تدریس به ویژه روش های فعال تدریس اثر زیادی بر توانایی های خود آموز دانش آموزان دارد که یکی از مهم ترین آنها روش همیاری می باشد که در پرورش خلاقیت دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد و منجر به رشد اجتماعی دانش آموزان می شود. کتاب »انسان و محیط زیست « چاپ ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بر پایه رویکرد عام برنامه ریزی (شکوفایی فطرت الهی ) و با توجه به عناصر پنج گانه (علم ، تفکر، ایمان، اخلاق، عمل ) در چهار پهنه ( خود، خلق ، خلقت و خالق متعال) برای تدریس در پایه یازدهم کلیه رشته های تحصیلی تالیف شده است هدف این نوشتار تحلیل جنبه درونی و ابعاد ظاهری و محتوایی این کتاب می باشد که به روش کیفی (استنباطی ) انجام شده است . هم چنین به بررسی انواع مخاطرات زیست محیطی در این کتاب پرداخته شده است . یافته های تحقیقات پژوهشگران نشان می دهد که توجه به انواع مخاطرات زیست محیطی در این کتاب را می توان براساس دو مقوله مخاطرات طبیعی و انسان ساز تقسیم بندی کرد. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر، در این نوشتار از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است . با توجه به نقش کتابهای درسی دوره دوم متوسطه در زمینه آموزشهای زیست محیطی هدف از این نوشتار بررسی محتوای کتاب درسی »انسان و محیط زیست « با در نظر گرفتن پژوهش های انجام شده توسط دانشجویان ارشد و دکتری و زیر نظر استادان راهنما و مشاور در دانشگاههای مختلف کشور می باشد. در این نوشتار سعی شده تا شاخص ها و استاندارد های آموزش محیط زیست در قالب مهارت های پرسش و تحلیل . دانش فرآیند ها و سیستم های طبیعی ، مهارت های عمل و تصمیم گیری و مسئولیت شهروندی و مدنی تدوین و تنظیم گردد.

کلیدواژه ها:

آموزش محیط زیست ، روش همیارمعلم ، مخاطرات زیست محیطی ، حفاظت محیط زیست ، آموزش و پرورش.