مدلسازی دوبعدی تاثیر رودخانه ها بر میزان شوری خلیج گرگان

خلیج گرگان بزرگترین خلیج ایران در آبهای سواحل جنوب شرقی دریای کاسپی میباشد. در این پژوهش چگونگی میزان تاثیرگذاری رودخانه ها بر میزان شوری خلیج گرگان در بازه زمانی یک ساله با استفاده از مدل مایک۲۱ بر روی مش های بی-ساختار و تحت دو سناریوی وجود و عدم وجود رودخانه ها بررسی گردید. نتایج پژوهش نشان داد که میزان شوری خلیج گرگان در بیشتر فصول سال دارای روند افزایشی از سمت شرق به غرب و میانگین شوری برابر psu ۴/۱۶ در سال ۱۳۹۱ بوده است. مقادیر شوری در خلیج گرگان ارتباط نزدیکی با نوسانات درون سالیانه سطح آب در دریای کاسپی دارد. میزان شوری در منتهی الیه بخش غربی خلیج با بیشینه شوری psu ۶/۲۵ بهدلیل افزایش زمان ماندگاری، بیشتر از نواحی دیگر مدل سازی شد. از آغاز پاییز تا پایان زمستان به دلیل کاهش سطح آب و حرکت توده های آب خلیج از سمت غرب به شرق، مقادیر شوری در نواحی عمیق خلیج در خلال این دوران در مقایسه با فصول دیگر با بیشینه psu ۵/۱۶ افزایش می یابد. ورود آب از دریا به خلیج و فرآیند تبخیر بیشترین تاثیر را در تغییرات شوری خلیج دارند. تاثیر رودخانه ها در تغییرات شوری سواحل جنوبی خلیج کم بوده است. از میان ۱۳ رودخانه ورودی به خلیج، تنها رودخانه قره سو به دلیل دبی آب بیشتر دارای حوزه تاثیر بیشتر (حداکثر تا فاصله ۵۰۰ متری از مصب) در مقایسه با دیگر رودخانهها بود. به طورکلی ورودی رودخانه ها کمترین تاثیر را در تغییرات شوری خلیج گرگان داشته و سهم رودخانه ها در تغییرات شوری خلیج گرگان کمتر از دو درصد در سال ۱۳۹۱ بود.

کلیدواژه ها:

خلیج گرگان ، رودخانه ، مدلسازی ، دما ، شوری