حل مسئله مسیریابی- موجودی با در نظر گرفتن محدودیت عرضه کالا با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری

مسئله مسیریابی-موجودی (IRP)۲ در بستر مدیریت موجودی توسط فروشنده (VMI)۳ مطرح شده است. این مسئله از آن جهت مورد توجه است که دو جز از مدیریت زنجیره تامین (SCM)۴ را به­ یکدیگر پیوند می­ دهد و در واقع ترکیبی از دو مسئله کنترل موجودی۵ و مسئله مسیریابی وسیله نقلیه (VRP)۶ است. در تحقیق پیش­رو مسئله مسیریابی-موجودی چندین دوره­ای برای مجموعه­ ای از مشتریان با احتساب هزینه­ های حمل و ­نقل و کمبود به صورت سفارش معوقه۷ مورد بررسی قرار­گرفته است. نرخ تقاضا قطعی و اقلام از یک نوع می­­ باشند. در ضمن محدودیت تامین کالا برای مشتریان وجود دارد که این محدودیت تاکنون در تحقیقات صورت پذیرفته در نظر ­گرفته نشده است. هم­چنین ناوگان حمل با ظرفیت متفاوت برای هر وسیله جهت توزیع محصول در ­دسترس است. بر­خلاف اکثر مسایل مسیریابی-موجودی که امکان بازدید از یک مشتری با وسایل نقلیه متفاوت در طول یک دوره میسر می­ باشد؛ در این مسئله در هر دوره حداکثر یک بار می­توان جهت برطرف نمودن تقاضای آن دوره، از آن مشتری دیدن نمود. مسئله با دو روش حل گردید که هر یک از روش­ها شامل دو فاز می­ باشد. در فاز اول که بین دو روش مشترک است میزان محصول ارسالی با ارائه یک سیاست تفکیک ثابت۸ پیشنهادی برای هر مشتری تعیین می­ گردد، سپس با استفاده از الگوریتم­ های ژنتیک (GA)۹ و جستجوی همسایگی متغیر (VNS)۱۰، مسیر ارسال مشخص می­ شود. کدنویسی با استفاده از نرم افزار Matlab صورت پذیرفت. دو معیار مدت زمان اجرای برنامه و مقدار تابع هدف که همان سود حاصل از ارسال می­ باشد، مبنای مقایسه روش­ ها قرار می­ گیرد. در نهایت با مقایسه روش­ها با توجه به معیارها، برتری روش اول مشخص گردید.از آنجایی­که مسئله مسیریابی-موجودی جز مسایل با درجه پیچیدگی سخت می­ باشد روش حل پیشنهادی در این تحقیق می­ تواند از آن جهت حایز اهمیت باشد که جواب به­ دست آمده در سطح قابل قبول و زمان حل نیز کاملا رضایت­ بخش می­ باشد.

کلیدواژه ها:

مسئله مسیریابی- موجودی ، مدیریت زنجیره تامین ، الگوریتم ژنتیک ، الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر