بررسی نقش و جایگاه قواعد حقوق اسلامی در حفاظت از منابع طبیعی: مبانی ایدئولوژیک و احکام فقهی

محیط زیست به عنوان بستر حیات اجتماعی انسا نها، در سالیان اخیر در معرض تخریب و آلودگی های فراوانی قرار گرفته است. حقوقمحیط زیست به عنوان یک گرایش حقوقی نوپدید، به دنبال بهره گیری از ابزار حقوقی برای پیشگیری و مبارزه با نابودی محیط زیستبشری است. از طرفی، موضوع تخریب محیط زیست از مسائل مهم و جدید در عرصه فقه و حقوق اسلامی به شمار می رود که زوایای آنهنوز به خوبی برای مجامع علمی و دینی روشن نشده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی جایگاه محیط زیست و حفظ آن در نظامحقوقی اسلام و بررسی نقش و کارکرد دین اسلام در حفاظت و حمایت از محیطزیست صورت پذیرفت. بر اساس یافته های تحقیق، راه کارعملی اسلام در خصوص حفاظت از محیط زیست را می توان در بخش احیای موات یافت که در آن، اسلام آ نچنان به احیا و زنده کرد نمحیط زیست اهمیت داده که حتی برای احیا کننده، امتیاز مالکیت را به رسمیت شناخته ا ست. تخریب یا آلوده سازی محیط زیست بنا بهادله فقهی زیادی همچون آیه های قرآن، روایت ها، قاعده لاضرر، دلیل عقل و سیره عقلا منفی بوده و انسان موظف به حفظ محیط زیست وتامین سلامت و بهداشت آن است. با تقویت رویکردهای مبتنی بر اخلاق محیط زیست و توجه به الهیات محیط زیست و نیز استفاده از سازو کارهای فقه و حقوق محیط زیست میتوان به حفاظت و حمایت مناسب محیط زیست دست یافت.

کلیدواژه ها:

حقوق محیط زیست ، مبانی فقهی ، قواعد اسلامی ، اخلاق محیط زیستی