غربالگری نتاج حاصل از تلاقی برخی ارقام دانه دار و بی دانه انگور به منظور شناسایی نژادگان های بی دانه برتر

برنامه به نژادی انگور در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۵ با تلاقی هفت رقم والد مادری دانه دار (موسکات سیاه، تبرزه، دیزماری، الحقی، قزل اوزوم، رجبی سفید و علی بابا) و چهار رقم والد پدری بی دانه از ارقام داخلی (بی دانه سفید، بی دانه قرمز، یاقوتی و عسکری) آغاز شد و در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ترتیب ۲۲۳ و ۲۷۶ نژادگان از آن با تربیت بوته ای (خزنده) مورد ارزیابی صفات کمی و کیفی قرار گرفتند. زمان گلدهی و صفات مربوط به میوه و بذر اندازه گیری و ثبت شد. براساس نتایج، بیشترین درصد ضریب تنوع در تعداد بذور شناور و ته نشین شده یک حبه، رنگ و وزن خشک یک حبه، وزن خوشه و کمترین ضریب تنوع مربوط به pH عصاره میوه و عرض حبه بود. بین صفت حبه با شاخص دانه داری همبستگی مثبت وجود داشت. میزان بی دانگی در سال اول ۹۳/۱۷ % و در سال دوم ۰۵/۹ % بود و وزن تر بذر یک حبه در کلاس های بی دانه، تا حدی بی دانه، تا حدی دانه دار و دانه دار در سال دوم به ترتیب ۰۲/۰، ۰۵/۰، ۰۷/۰ و ۱/۰ ثبت شد. در مقایسه با والدین پدری و گروه شاهد و با توجه به وزن و اندازه حبه و صفت بی دانگی در سال ۱۳۹۸ نژادگان های G۱۳۵ ،H۱۲۶ ،H۱۳۹ ،H۱۷۱ و در سال ۱۳۹۹ نژادگان های B۶۰ ،D۶۶ ،H۱۲۴ ،H۱۳۹ برتر ارزیابی شدند. همچنین در این پژوهش نژادگان های نسبتا بی دانه E۱۴۷ ،G۱۱۰ ،C۸۸ ،I۶۷ ،F۱۲۵  با توجه به صفات مطلوب به عنوان نژادگان های برتر انتخاب شدند. در نهایت نژادگان های بی دانه H۱۳۹ با وزن حبه ۶/۲ گرم و D۶۶ با وزن حبه ۳/۳ گرم برای مطالعه بیشتر و معرفی به عنوان ارقام جدید توصیه می شوند.

کلیدواژه ها:

Grape breeding ، Seedlessness ، Berry weight ، Seed weight ، superior genotypes ، به نژادی انگور ، بی دانگی ، وزن حبه ، وزن بذر ، نژادگان های برتر