بررسی حجم آب آبیاری و بهره وری آب نخلستان ها در استان فارس

اطلاع از میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی می تواند باعث مدیریت بهتر منابع آب و افزایش بهره وری آب در مزارع و باغات گردد. تاکنون بررسی های علمی اندکی در مورد وضعیت آبیاری نخلستان ها در کشور و بویژه استان فارس که یکی از مناطق مهم تولید خرمای کشور است انجام شده است. در این تحقیق میزان عملکرد محصول، میزان آب آبیاری، بهره وری آب و تفاوت آب آبیاری با نیاز آبی ناخالص در تعدادی از نخلستان های استان فارس اندازه گیری و بررسی گردید. این بررسی در سه منطقه اصلی تولید خرما در استان فارس (جهرم، قیروکارزین و کازرون) انجام شد. تعداد ۳۰ باغ انتخاب و میزان عملکرد، آب آبیاری، بهره وری آب در طول سال زراعی ۹۷-۹۸ اندازه گیری گردید. سه سناریوی نیاز آبی سندملی آب، نیاز آبی از روش پنمن مانتیث در سال انجام تحقیق و نیاز آبی از روش پنمن مانتیث بازای داده های هواشناسی بلند مدت برای باغات منتخب در نظر گرفته شد. میزان آب آبیاری نخلستان ها با نیاز آبی ناخالص بوسیله آزمون تی در مناطق مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد، حجم آب آبیاری و بهره وری آب نخلستان ها مورد بررسی در طول یک سال بترتیب ۹/۸ تن در هکتار، ۱۵۱۱۸ مترمکعب در هکتار و ۶۰/۰ کیلوگرم بر مترمکعب بود. تفاوت بهره وری آب آبیاری در مناطق مورد بررسی از نظر آماری در سطح ۵ درصد تفاوت معنی داری نداشت ولی تفاوت عملکرد و حجم آب آبیاری در مناطق مورد بررسی معنی دار بود. به طور کلی حجم آب آبیاری نخلستان ها در مناطق مورد بررسی، کمتر از نیاز آبی ناخالص در سال انجام تحقیق و بلندمدت، و بیشتر نیاز آبی ناخالص بر اساس سندملی آب بود. میانگین راندمان و کفایت آبیاری در باغات مورد بررسی بترتیب ۹۱ و ۸۶ درصد بود.

کلیدواژه ها:

عملکرد میوه خرما ، سامانه آبیاری ، نیاز آبی گیاه ، راندمان آبیاری ، کفایت آبیاری