پوپولیسم و سیاست در ایران پس از انقلاب؛ تحلیل محتوای گفتارهای روسای جمهور از ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۵

حضور مردم در انقلاب ۱۳۵۷ مهر خود را بر سرشت حکومت برآمده از آن باقی گذاشت. مقامات سیاسی جمهوری اسلامی در طی چهار دهه، همواره بر حضور توده ها تاکید کرده و کوشیده اند نشان دهند که رویکردها و سیاست های اتخاذی آن­ها تماما در جهت خدمت به مردم بوده ­است. بنابراین دولت های بعد از انقلاب را از برخی لحاظ می توان دولتی پوپولیستی و مقامات آن را پوپولیست نامید. گرایش های پوپولیستی این مقامات ربط چندانی به گرایش های اقتصادی و سیاسی آنها نداشته؛ به طوری که خصیصه های مورد اشاره در میان تمامی جریان ها خود را نشان داده است. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی و انتخاب شش سخنرانی هم وزن (از نظر مناسبت) از هر یک از روسای جمهور از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۵، ابتدا مولفه ها و شاخص های پوپولیسم در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را شناسایی و کدگذاری کرده و سپس میزان شاخص های پوپولیستی را در هریک از آن ها نشان داده و تحلیل محتوا می نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که در مقام هم سنجی، بیشترین مولفه های مرتبط با پوپولیسم به ترتیب در گفتار احمدی نژاد، روحانی، هاشمی و خاتمی و بیشترین کدها به ترتیب در احمدی نژاد، روحانی، خاتمی و هاشمی نمود یافته است.

کلیدواژه ها:

پوپولیسم ، هاشمی رفسنجانی ، خاتمی ، احمدی نژاد ، روحانی