بررسی عملکرد گندم با استفاده از مدل AquaCrop تحت تنش خشکی در منطقه سیستان

امروزه مدل های شبیه ساز رشد گیاهان زراعی عامل مهم ارزیابی عملکرد گیاهان محسوب می شوند. یکی از انواع این مدل ها، مدل AquaCrop است. بدین منظور آزمایشی در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بر روی گندم رقم هامون به منظور شبیه سازی برخی پارامترهای رشد در سیستان انجام گرفت. داده ها و اطلاعات مورد نیاز برای اجرای مدل عبارتند از: موقعیت مکانی، اطلاعات هواشناسی، اطلاعات خاکشناسی، عملیات زراعی (مدیریتی) که برای واسنجی و اعتبار یابی مدل مورد استفاده قرار گرفت. پس از جمع آوری داده ها شبیه سازی عملکرد پتانسیل و عملکرد قابل دسترس و تعیین شکاف عملکرد گندم با استفاده از مدل AquaCrop انجام شد. عملکرد واقعی مزارع گندم از مرکز تحقیقات کشاورزی منطقه حاصل گردید. در این تحقیق با استفاده از مدل عملکرد پتانسیل گندم در منطقه شبیه سازی شد و با محاسبه عملکرد قابل حصول و واقعی بدست آمده از نتایج، شکاف عملکرد منطقه برای گندم تعیین شد. نتایج نشان داد که عملکرد پتانسیل (عملکرد شبیه سازی شده توسط مدل تحت شرایط اپتیمم)، قابل حصول (عملکرد بدست آمده در آزمایش مزرعه ای و شرایط مطلوب ) و واقعی (میانگین عملکرد بدست آمده توسط کشاورزان منطقه) به ترتیب ۵۸۳۰، ۳۶۴۰ و ۲۷۵۰ کیلوگرم در هکتار است. در بین عوامل محدود کننده مورد بررسی مشخص شد که آبیاری مهمترین عامل محدود کننده عملکرد گندم در منطقه محسوب می شودو همچنین مشاهده گردید که عوامل مدیریتی منجر به ۲ /۱۵درصد کاهش عملکرد گندم نسبت به عملکرد پتانسیل شده است. لذا می توان نتیجه گیری کرد که با شناسایی عوامل موثر در شکاف عملکرد، می توان با بهینه سازی آن ها، عملکرد گندم در منطقه سیستان را به میزان قابل توجهی افزایش داد.

کلیدواژه ها:

مدل Aqua Crop ، گندم ، عملکرد