ژئوکالچر، سلفی گری و ژئوپولیتیک در ایران

ژئوکالچر از مبانی تئوریک حوزه مطالعات ژئوپولیتیک می­باشد که درصدد فهم و تحلیل تاثیرات متقابل سیاست و فرهنگ می­باشد. جغرافیای فرهنگی هر ناحیه جغرافیایی با توجه به شرایط زمانی و مکانی و... ژئوپولیتیک خاص خود را رقم می­زند. ویژگی­های فرهنگی از قبیل هویت مذهبی، زبانی، قومی و... می­توانند بسترساز بازی­های سیاسی ویژه­ای گردند و بازخوردها و خروجی­های سیاسی خاصی را در پی داشته باشند. مذهب یکی از عناصر اصلی هویت فرهنگی می­باشد که در زمانها و مکان­های مختلف تاثیرات و ارتباط خود را با سیاست به روشنی نشان داده است. سلفی­گری به عنوان نوعی مرام مذهبی- سیاسی در دین اسلام از موارد روشن مذهبی است که سعی دارد تا ژئوپولیتیک متناسب با اهداف و آمال خود را شکل دهد و به همین دلیل ژئوپولیتیک درونی و بیرونی کشورهای جهان اسلام و بخصوص کشورهای خاورمیانه را تحت تاثیر قرار داده است.کشور ایران به عنوان کشوری شیعه مذهب و مخالف با سلفی­گری افراطی، از کشورهایی است که از این وضعیت مستثنی نمی­باشد؛ چرا که علاوه بر دارا بودن هویت دینی اسلامی، در نواحی جغرافیایی پیرامون خود، دارای هویت مذهبی اهل سنت می­باشد که در موارد بسیار از سلفی­گری متاثر شده و زمینه ساز ناامنی و شکل­گیری ژئوپولیتیک درونی چالش برانگیزی بوده­اند. نتایج تحقیق نشان می­دهد سلفی­گری در عرصه ژئوپولیتیک درونی ایران، باعث شکل­گیری بازیگرانی شده است که زمینه­ساز فرقه­گرایی مذهبی و تقویت کننده تحرکات قومی در نواحی و استان­های سنی­نشین بوده­اند که این امنیت عمومی و ملی را به چالش کشیده است. این بازیگران محلی در عرصه ژئوپولیتیک بیرونی سعی در پیوند با رقبای منطقه­ای و فرامنطقه ای جمهوری اسلامی ایران دارند تا به اهداف خود برسند.

کلیدواژه ها:

Keywords: National security ، Islamic Republic of Iran ، geopolitics ، geoculture ، Salafism