بررسی ماهیت و کارکرد نهادهای خود انتظام و بهبود ساختار آن در بازار سرمایه ایران

اوراق بهادار اسلامی ایران مصوب آذر ۱۸۳۴ مجلس شورای اسلامی ، در بند ۲ ماده ۱، در تعریف بورس اوراق بهادار آن را بازاری خود انتظام می داند که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله گران طبق مقررات این قانون مورد داد و ستد قرار می گیرد. سپس قبل از تعریف تشکیل خود انتظام در بند ۵ ماده ۱ همین قانون ابتدا به ذکر مصادیقی از همین مفهوم می پردازد و در ادامه به طور صریح تشکل خود انتظام را تعریف می نماید همین طور ماده ۳ آیین نامه اجرایی قانون بازار اوراق بهادار، مصول ۱۸۳۳/۴/۸ هیئت وزیران در رابطه با تشکل خود انتظام اینگونه بیان داشته است که : بورس ها، کانون ها، بازارهای خارج از بورس و شرکت های سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، تشکل خود انتظام محسوب می شوند. مصادیق سایر تشکل های خود انتظام توسط شورا تعیین می شوند. درباره تعریف ارائه شده از اصطلاح خود انتظامی و حتی نسبت به جعل این اصطلاح که ترجمان وازه regulation-self است، گفته شده است که این جعل اصطلاح و متعاقبا تعریف ارائه شده از سوی قانونگذار ایران، به خوبی تبیین کننده ابعاد این اصطلاح نوظهور نیست و اینکه با کلیات نظام حقوقی ایران نامانوس است.