اثربخشی آموزش تربیت مخچه بر نظریه ذهن و حافظه کاری کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای

مقدمه: اختلال نافرمانی مقابله ­ای، یکی از اختلالات رایج دوران کودکی است که تاثیرات منفی گسترده ­ای بر فرایندهای عاطفی، فراشناختی، شناختی و ارتباطی افراد دارد. هدف: هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تربیت مخچه بر نظریه ذهن و حافظه کاری کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله­ ای بود. روش: طرح پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان ۵ تا ۶ ساله مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ­ای شهر گنبدکاووس در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بود. حجم نمونه شامل ۴۰ نفر بود که به شیوه نمونه­ گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. برای گروه آزمایشی، آموزش تربیت مخچه به مدت ۲۰ جلسه ۴۰ دقیقه ­ای، هر هفته ۳ جلسه اجرا شد در حالیکه گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه علائم مرضی کودکان (۱۹۹۴)، پرسشنامه نظریه ذهن (۱۹۹۹) و آزمون فراخنای عددی (۲۰۰۳) بود. داده­ های حاصل از پژوهش، با نرم­ افزار SPSS نسخه ۲۴ و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه ­گیری مکرر تحلیل شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد که آموزش تربیت مخچه بر بهبود حافظه کاری و نظریه ذهن در مراحل پس ­آزمون و پیگیری تاثیر معنی­ دار داشته است (۰/۰۱>P). براساس نتایج ۳۱/۷ درصد از تفاوت گروه ­ها در متغیر نظریه ذهن، ۲۱/۵ درصد در متغیر فراخنای مستقیم و ۱۷/۹ درصد در متغیر فراخنای معکوس ناشی از اثر مداخله بوده است. نتیجه­ گیری: آموزش تربیت مخچه بر حافظه کاری و نظریه ذهن کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله ­ای موثر بود. یافته­ های این پژوهش اطلاعات مفیدی را در ارتباط با بسته آموزش تربیت مخچه فراهم می­ کند و مشاوران و روانشناسان می­ توانند برای بهبود حافظه کاری و نظریه ذهن کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله ­ای از این مداخله استفاده نمایند.

کلیدواژه ها:

Cerebellar training ، Oppositional defiant disorder ، Working memory ، Children ، Theory of mind ، آموزش تربیت مخچه ، اختلال نافرمانی مقابله ­ای ، حافظه کاری ، کودکان ، نظریه ذهن