تحلیل حساسیت و ارزیابی مدل های فیزیکی و تجربی جذب آب ریشه در گیاه گوجه فرنگی

جذب آب توسط ریشه عامل مهمی در پیش­بینی تعرق گیاه و عملکرد محصول به شمار می­رود. به طور کلی مدل­های جذب آب ریشه به دو گروه کلان (تجربی) و خرد (فیزیکی) تقسیم­بندی می­شوند. مدل­های فیزیکی به پارامترهای هیدرولیکی بیشتری نیاز دارند، در حالی که مدل­های تجربی ساده­تر و به اطلاعات ورودی کمتری نیاز دارند. هدف از این پژوهش مقایسه عملکرد دو مدل­ تجربی و یک مدل فیزیکی برای پیش­بینی جذب آب ریشه در گیاه گوجه فرنگی در شرایط گلخانه­ای می­باشد. بدین ترتیب  از روش عمومی عدم قطعیت تشابهات (GLUE) برای واسنجی مدل­ها (پارامترهای هیدرولیکی خاک و جذب آب ریشه) استفاده شده است. نتایج تحلیل حساسیت مدل­های مختلف نشان داد جذب آب ریشه به شرایط هیدرولیکی خاک حساس تر از خصوصیات ریشه می­باشند. نتایج نشان داد از بین پارامترهای هیدرولیکی خاک، جذب آب ریشه نسبت به ضرایب شکل  و درصد رطوبت اشباع () حساسیت بیشتری نشان می­دهد. از بین خصوصیات ریشه، حساس ترین پارامتر تراکم طولی ریشه می­باشد. همچنین نتایج نشان داد مدل ون­گنوختن در ترکیب با روش GLUE به خوبی توانسته است جذب آب ریشه را شبیه­سازی کند، به طوری که آماره­های ضریب تبیین (R۲)، ضریب کارایی نش- ساتکلیف (N.S)، میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده (NRMSE)، میانگین مطلق خطا (MAE)، کارایی مدل­سازی (ME)  و شاخص توافق (d) به ترتیب ۷۹/۰، ۶۹/۰، ۱۲/۱۴، ۷۵/۰، ۶۹/۰، ۸۶/۰ به دست آمد. تلفیق مدل­های جذب آب ریشه به عنوان زیر مدل در مدل­های اگروهیدرولوژیک، ابزاری مفید برای پیش­بینی تعرق گیاه، عملکرد محصول و همچنین مدیریت آب در مزرعه می­باشد.

کلیدواژه ها:

پارامترهای هیرولیکی خاک ، خصوصیات ریشه ، گوجه فرنگی