تاثیر شیمیایی کودهای آلی کمپوست زباله و لجن فاضلاب بر خاک و گیاه گندم

این پژوهش باهدف بررسی تاثیر مقادیر مختلف کمپوست زباله شهری و لجن فاضلاب در خاک و گیاه گندم پس از یک و پنج سال مصرف، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی رودشت اصفهان انجام شد. در هرسال چهار تیمار کودهای آلی (کمپوست زباله ۲۵ و ۵۰ تن و لجن فاضلاب ۱۵ و ۳۰ تن در هکتار) و تیمار شاهد (عدم مصرف کود آلی)، در کرت­های ثابت به خاک اضافه شد. مصرف کمپوست زباله و لجن فاضلاب سبب افزایش کربن آلی خاک شد. از سوی دیگر مصرف این تیمارهای کودی به ویژه در سطوح بالاتر، غلظت عناصر فسفر، پتاسیم، روی، مس، منگنز، آهن، سرب و کادمیوم قابل استفاده خاک را افزایش داد. هم چنین مصرف سطوح مختلف کودهای آلی باعث افزایش معنی­دار در عناصر غذایی موجود در دانه و کاه شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم و همچنین عناصر کم مصرف آهن، روی و مس شد. غلظت اغلب عناصر غذایی اندازه­گیری ­شده در گیاه پس از پنج سال مصرف متوالی کودهای آلی، به صورت معنی­داری نسبت به مرحله اول (پس از یک سال مصرف کودهای آلی) افزایش پیدا کرد. در مورد عنصر منگنز این روند به دلیل رابطه آنتاگونیستی با عنصر آهن، معکوس بود. غلظت سرب و کادمیوم در گیاه، در تیمارهای مختلف به حدی کم بود که با دستگاه جذب اتمی قابل اندازه گیری نبود. در کل کمپوست زباله و لجن فاضلاب ضمن افزایش کربن آلی در خاک، باعث افزایش غلظت عناصر غذایی در گیاه به ویژه ازلحاظ عناصر کم مصرف مانند روی و آهن شد.

کلیدواژه ها:

کمپوست زباله شهری ، گندم ، لجن فاضلاب ، ویژگی های شیمیایی خاک