تاثیر بقایای گیاهی در تناوب گندم-ذرت بر میزان کربن آلی و حاصلخیزی خاک

افزودن بقایای گیاهی یک راهبرد مدیریتی موثر برای افزودن عناصر غذایی و بهبود کارایی استفاده از آن، فراهم کردن شرایط بهتر رشد ریشه و تولید پایدار محصول میباشد. به منظور بررسی تاثیر نگهداشت مقادیر مختلف بقایای گیاهی بر میزان کربن آلی و وضعیت تغذیه­ای خاک در دو عمق ۱۰-۰ و ۲۰-۱۰ سانتی­متر در تناوب گندم-ذرت تحت سامانه خاک­ورزی مرسوم، آزمایشی مزرعه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه آموزشی و پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در دو فصل زراعی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل نگهداری پنج سطح مختلف بقایای گیاهی (۱۰۰، ۷۵، ۵۰، ۲۵ و ۰ درصد) بود که طی دو مرحله در تناوب کشت گندم-ذرت اعمال گردید. یافته­های این پژوهش حاکی از تاثیر بارز مقدار نگهداشت بقایا بر خصوصیات اندازه­گیری شده بود. در میان تیمارهای نگهداشت بقایا، تیمار ۱۰۰ درصد بقایا بیشترین میزان افزایش کربن آلی (۴/۳۸ درصد)، فسفر (۳۴ درصد) و پتاسیم قابل جذب (۶/۴۷ درصد) و همچنین عناصر کم مصرف آهن (۲۷ درصد)، منگنز (۳/۳۰ درصد)، مس (۵/۳۹ درصد)، و روی قابل جذب (۶۲ درصد) را نسبت به تیمار حذف بقایا نشان داد. تیمار ۲۵ درصد نگهداشت بقایا نیز کمترین مقدار را برای خصوصیات مطالعه شده نسبت به دیگر تیمارهای با مقادیر بیشتر نگهداشت بقایا نشان داد. اثر عمق نیز تنها در مورد آهن، روی و فسفر قابل جذب تاثیر معنی­دار داشت و مقدار این شاخص­ها در عمق ۱۰-۰ سانتی­متر نسبت به عمق ۲۰-۱۰ سانتی­متر بیشتر بود.

کلیدواژه ها:

بقایای آلی ، تناوب زراعی ، خاک ورزی مرسوم ، عناصر غذایی