ارزیابی ژئوشیمیایی وتوان هیدروکربن زایی سازندهای پابده و گورپی در میدان نفتی گچساران، با استفاده از روش های پیرولیز راک اول و پتروگرافی مواد آلی

در این مطالعه، سازندهای پابده و گورپی به عنوان سنگ های منشا احتمالی در میدان نفتی گچساران مورد بررسی و مقایسه خصوصیات ژئوشیمایی آلی قرار گرفتند. در ابتدا به منظور ارزیابی آلودگی نفتی نمونه های مورد مطالعه، از ترسیم نمودار S۱ در مقابل  TOCاستفاده شد. این نمودار عدم آلودگی نفتی تمام نمونه های هر دو سازند پابده و گورپی و به عبارتی برجا بودن هیدروکربور موجود در این سازندها را نشان می دهد. ترسیم نمودار S۲در مقابل TOC، وTOC در مقابل پتانسیل ژنتیکی (PP=S۱+S۲) حاکی از قرارگیری سازند پابده در طیف وسیعی از پتانسیل تولید هیدروکربور از ضعیف(Poor)تا خوب (good)و قرارگیری سازند گورپی در محدوده ضعیف (Poor)تا مناسب  (Fair)می باشد. همچنین این نمودارها به وضوح نشان می دهند که سازند پابده نسبت به سازند گورپی از پتانسیل هیدروکربورزایی بالاتری برخوردار است. نمودار های شاخص هیدروژن (HI)در مقابل شاخص اکسیژن(OI)،HIدر مقابل T maxوTOC در برابرS۲ حاکی از طیف وسیعی از انواع مختلف کروژن، از نوعII، مخلوطII وIII، نوعIII و حتی نوعIV (یک نمونه) برای سازند پابده می باشد که گویای نهشته شدن سازند پابده در شرایط بسیار متغیری از محیط رسوبی و در پیشروی و پسروی های متعدد آب دریا می باشد. در مقابل، سازند گورپی حاوی کروژن های نوع مخلوطIIو IIIو نوعIII می باشد. همچنین، نمودارTOCدر برابرHI حاکی از نفت زا تر بودن سازند پابده نسبت به سازند گورپی است. نمودار T maxدر برابر شاخص تولید(PI) حاکی از این است که سازند پابده وارد پنجره نفت زایی نشده است؛ به عبارتی، به میزان بلوغ حرارتی موردنیاز برای تولید هیدروکربور نرسیده که مقادیر میانگین انعکاس ویترینایت آن را تایید می کند. در طرف مقابل، تعدادی از نمونه های سازند گورپی حاکی از ورود این سازند به اوایل زون پنجره نفتی و تولید هیدروکربور از این سازند می باشند که با توجه به قرارگیری سازند گورپی نسبت به سازند پابده در عمق بیشتر، بیشتر بودن بلوغ سازند گورپی نسبت به سازند پابده، طبیعی است.

کلیدواژه ها:

پابده ، گورپی ، پتانسیل هیدروکربورزایی ، نوع ماده آلی ، بلوغ حرارتی ، میدان گچساران