ازتوباکتر به عنوان یک کود زیستی محرک رشد گیاه برنج (Oryza sativa L.)

امروزه مصرف کودهای شیمیایی در جهت افزایش میزان تولید در واحد سطح محصولات کشاورزی مشکلات زیست­محیطی بسیاری ایجاد کرده است. علاوه بر این، تنش های محیطی از مهم ترین عوامل کاهش­دهنده عملکرد و تولید گیاهان زراعی به شمار می‎رود. با توجه به اهمیت گیاه برنج در تامین امنیت غذایی در سطح ملی و جهانی و افزایش قیمت کودهای شیمیایی، یافتن مسیرهای دوست­دار محیط­زیست و در راستای کشاورزی پایدار امری ضروری است. استفاده از کودهای زیستی شایسته­ترین راه در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود مقاومت گیاه در مزارع برنج است. ازتوباکترها بیش از یک قرن است که به عنوان کود زیستی استفاده می­شوند و به خوبی در مقیاس آزمایشگاهی و مزرعه­ای مطالعه شده است. ازتوباکترها همچنین به عنوان باکتری­های تثبیت کننده نیتروژن در ریزوسفر و ریشه­های ( بصورت اندوفیت) گیاه برنج گزارش شدند. در این مطالعه، تاثیر کود زیستی ازتوباکتر به­عنوان یک باکتری محرک رشد گیاه بر روی گیاه برنج و مولفه­های عامل این اثر مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها نشان داد این باکتری علاوه بر تثبیت نیتروژن، با انحلال فسفات­های نامحلول، تولید هورمون­های گیاهی مثل ایندول استیک اسید، هیدروژن سیانید، و سیدروفور موجب افزایش شاخص­های رشد گیاه، جذب عناصر غذایی و عملکرد دانه گیاه برنج می­گردد. همچنین استفاده از زادمایه ازتوباکتر در شالیزارها منجر به افزایش مقاومت گیاه برنج به تنش­های زیستی و غیر زیستی می­شود. با توجه به تاثیر مثبت استفاده از زادمایه باکتری ازتوباکتر به­عنوان یک کود زیستی بر رشد گیاه برنج و تاثیر این باکتری بر کاهش میزان مصرف کودهای نیتروژنه و بهبود مقاومت گیاه برنج به تنش­های زیستی و غیر زیستی، تهیه کودهای زیستی حاوی باکتری­های ازتوباکتر بومی و کاربرد آن در مزارع برنج توصیه می­شود.

کلیدواژه ها:

ازتوباکتر ، باکتری های محرک رشد گیاه ، برنج ، تنش های زیستی و غیر زیستی ، کود زیستی