تمرینات هوازی حین دیالیز باعث بهبود شاخص مچ پایی- بازویی (ABI) بیماران همودیالیزی می گردد

نارسایی مزمن کلیه، امروزه یکی از مسائل بهداشت عمومی در دنیا است که روند رو به رشدی دارد. عوارض ناشی از بیماری و درمانهای جایگزین کلیه، باعث بروز عوارض و برخی بیماریهای مزمن دیگر در این بیماران میشود که بیماریهای قلبی-عروقی درصد بالایی از این عوارض را تشکیل میدهد. از بین بیماریهای قلبی- عروقی، بیماری شریان محیطی((PAD از شایعترین نوع بیماری در بیماران مرحله نهایی نارسایی مزمن کلیه و تحت درمان با همودیالیز میباشد که نوعی بیماری مزمن آترواسکلروتیک، انسداد آئورت و شاخه های آن است که بر عروق تامین کننده پا و ساق اثر میگذارد و باعث اختلال در راه رفتن و دشواری در انجام فعالیتهای بدنی و کاهش کیفیت زندگی میشود. شاخص مچپایی-بازویی((ABI ، یک آزمایش ساده و غیرتهاجمی برای غربالگری بیماری عروق محیطی است. براساس یافته ها، فعالیت بدنی منظم، یک شاخص پیش آگهی مثبت برای مرگ ومیر در بیماران مبتلا به شریان محیطی است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تمرینات هوازی حین همودیالیز بر شاخص مچپایی-بازویی در بیماران همودیالیزی بود. در این مطالعه ۳۰ بیمار همودیالیزی(با میانگین سن ±۴/۰۲ ۵۶ سال) از مراکز درمانی دیالیز شهر تبریز، انتخاب شدند. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه تمرین(۱۵ نفر) و کنترل(۱۵ نفر) تقسیم شدند. گروه تمرین در یک دوره تمرین هوازی ۱۲ هفته ای شرکت کردند و تمرین رکاب زدن را در حین دیالیز و روی دوچرخه ارگومتری که در پای تخت هر بیمار نصب شده بود، انجام میدادند، اما گروه کنترل روال عادی درمان را سپری کرد. براساس ماهیت پیش آزمون-پس آزمون پژوهش، ۴۸ ساعت قبل و پس از پایان دوره تمرینی، داده های مربوط به شاخص مچپایی-بازویی با استفاده از داپلر دستی و کاف فشار بازویی جمع آوری و سپس بر اساس فرمول شاخص مچ پایی- بازویی، محاسبات عددی این شاخص بدست آمد. تجزیه و تحلیل آماری توسط نرم افزار Spss صورت گرفت. در بررسی داده های بدست آمده، نتایج آزمون تی همبسته نشان داد که شاخص مچپایی-بازویی دربیماران گروه تمرین در پس آزمون نسبت به پیش آزمون کاهش معنیداری یافته است(P=۰/۰۲۳ ، t۱۳=۲/۵۷ )، اما در گروه کنترل، تغییرات شاخصABI در پس آزمون نسبت به پیش آزمون معنادارنبود t۱۳=۰/۲۹۱ , P=۰/۷۷۶) )، همچنین طبق آزمون آنکوا، تفاوت معناداری درپس آزمون دو گروه تمرین و کنترل مشاهده شد(.(=p۰/۰۱۸ با توجه به نتایج به دست آمده، می توان گفت یک دوره تمرین رکابزنی حین دیالیز تاثیر معناداری بر کاهش شاخص پایی-بازوئی در بیماران همودیالیزی دارد. از اینرو این نوع تمرین میتواند به عنوان راهبرد مهم در کاهش بیماری قلبی در بیماران کلیوی به کار برده شود.

کلیدواژه ها:

بیماران همودیالیزی ، بیماری شریان محیطی ، تمرین هوازی ، شاخص پایی-بازویی