مطالعه رسوب شناسی و ژئوشیمی افق خاک دیرینه در مرز سازندهای نیزار و کلات(کرتاسه فوقانی)در شرق حوضه رسوبی کپه داغ

چکیدهبرش مورد مطالعه واقع در تنگ نیزار و در فاصله ۱۱۵ کیلومتری مشهد است که، شامل واحد شیلی و مارنی بخش فوقانی سازند نیزار، و بخش زیرین سازند کلات است که در بردارنده ماسه سنگ با میان لایه های شیلی است. در مرز این دو سازند، خاک دیرینه از نوع اکسی سولی شناسایی شده است. واحد اکسی سولی مورد مطالعه دارای اشکال ماکرو مورفولوژی و میکرو مورفولوژی ویژه ای است، به طوری که وجود غالب میکرو فابریک بتا، به فعالیت میکرو ارگانیسم ها در تشکیل این افق خاک دیرینه دلالت مینماید. فشار دی اکسید کربن دیرینه در این برش از۱۰/۲۲۳۷ تا ۰۸/۲۹۸۱ اندازه گیری شدهاست که حدود ۹۹/۷ تا ۶۵/۱۰برابر مقدار کنونی است و با مقادیر مدلسازی شده برای آن زمان در سایر مناطق دنیا مطابقت دارد. علاوه بر فعالیت های بیوژنیک، نوسانات سطح ایستابی(پایین افتادگی سطح آب دریا) نقش مهمی در تشکیل خاک دیرینه این برش داشته است.

کلیدواژه ها:

خاک دیرینه ، اکسی سول ، نوسانات سطح ایستابی ، تنگ نیزار ، حوضه رسوبی کپه داغ